Wednesday, May 18, 2011

IV . VÂN TIÊN 3


KIM CỔ KỲ QUAN IV

VÂN TIÊN 3

PHẦN THỨ BA


19


Trước xem đời cổ vảng kim lai
Trào Gia Nghị nào ai có rỏ
Đời ma quỉ nhiều loài săn cỏ
Đất đồng nai đèn đỏ ai tường
Ví cũng như Triệu Tử Đương dương
Đời hằng gọi trào Đường Tiết Thị
Chớ bọc thói Tào gia mong Ngụy
Đừng noi theo Đổng Tặc lụy thân
Xem thấy đời trần hạ khó phân
Liếc mắt thấy trung thần ít kẻ
Người ngay thảo thiệt thà trời đẻ
Đứa gian tà lổ nẻ chun ra
Con mồi côi không mẹ không cha
Nên nó đè cột nhà nó đụng
Người quân tử dỉ mưu trí dụng
Kẻ tiểu nhơn bất tụng đạo mầu
Giắc Bắc kinh sớm đánh tối đầu
Đời ít kẻ lo sau xem trước
Thấy niệm Phật thật thà lấn lướt
A dua bùa quờn tước Ngụy gia
Xem thấy đời con chẳng có cha
Mà bây gọi rằng nhà an trị
Sao ai chẳng lo đền ơn Nghị
Học thầy nào tưởng trị vui say
Lòng dặn lòng tưởng chủ thảo ngay
Trí bền trí bỏ thây chẳng tiếc
Đạo quân thần nào ai có biết
Đứng anh hùng tử tiết danh thơm
Thà liều mình trả nợ áo cơm
Vong tử mang tiếng thơm muôn thuở
Đứa gian nịnh thấy càng mắc cở
Làm sao mà cho gặp thuở trên
Đạo tu niệm nhiều quên ít nhớ
Nở lòng nào đem dạ lấp ngơ
Chốn hạ trần nhiều nổi bơ vơ
Đời hằng nói quên tơ nhờ vải
Con sanh đẻ đem lòng biển cải
Đạo làm tôi sao phải đạo nhà
Nói khôn thời khôn thuở nên ba
Còn co dại tới già cũng dại

20


Sao đây chẳng xem đi xét lại
Đạo nam Mô bây lại đành chê
Sống ở cảnh thác trở về quê
Làm sao cho khỏi chốn sông mê
Khá tu thân tưởng đạo ra bề
Noi Thánh trước đặng về cỏi thọ
Tu nhơn đạo cứu trong một họ
Phải lo bề thượng thọ qui căn
Của ở chùa thấy dể nhiều ăn
Mà lổi thửa búa trăng riều nguyệt
Đạo tu niệm nhiều tà ít thiệt
Con trong nhà bụng biết làm sao
Vận còn nghèo phải chịu lao đao
Ví như thuở Tiết Giao tị nạn
Sức bây giỏi như chàng Kim Đạng
Vây tống trào đấy loạn bao lâu
Người ở đời xét trước lo sau
Loài phản chúa đứt đầu có bửa
Con nhớ mẹ như lòng khát sửa
Trời đã mang bụng chữa chờ ngày
Vắng cổ kêu chẳng thấy lòng Thầy
Mỏn hơi khóc còn đày đọa tớ
Ăn cơm chúa kẻ quên người nhớ
Đất Nam trào kẻ ở người đi
Mới lạy lên lạy xuống kiến vì
Củ quen cuộc xưng vi tư chủ
Đạo niệm Phật không cầu không rủ
Sách nói rằng nhứt chủ vi gia
Học đạo lành sợ lổi quốc gia
Đời ít kẻ xét ra đạo Phật
Đất dày vuông chở che vạn vật
Trời cao tròn soi khắp muôn dân
Nhơn nhơn đều các hữu kỳ phần
Chốn chốn lại dỉ ân đợi vận
Người quân tử lo dày công trận
Kẻ tiểu nhơn tranh thực giận hờn
Làm sao trả nợ mười ổn
Xử nhơn đạo cho hơn trần tục
Chẳng đi tu lo đền dưởng dục
Mảng lo nghèo phàm tục đọa thân

21


Trung Tống trào một tướng Trịnh Ân
Nịnh Hớn thất phi ân Lử Bố
Sao bây lại mà không biết hổ
Đất nam trào tiên tổ chôn đâu
Dầu mài sừng trâu cũng huờn trâu
Chạy mảng kiếp vỏ hầu ra khỉ
Hại mạt Trụ vì chun Đắc Kỷ
Nối tề trào ơn nghỉ Tâm cung
Mình hờn mình ghét nịnh thương trung
Đừng thấy những chuyện hung tha thiết
Người quân tử chí tâm ai biết
Đất nam trào trả nợ tiết thân
Người bạc ân để đó có phần
Vọng cao rộng một lần nầy tuyệt
Cơm thượng Đế không lo Nam việt
Áo Nam trào chẳng biết ơn vua
Ví cũng như Lương vỏ lập chùa
Ngày sau cũng bốn mùa hương lạnh
Tu đạo đức giử bề hiếu hạnh
Người làm lành Tiên cảnh đặng lên
Mình xét mình biết kẻ hư nên
Xác phàm tục pháo tên đừng sợ
Ấy mới gọi rằng người trả nợ
Khen cho người chẳng sợ lưới vương
Thấy hạ trần nhiều nổi tai ương
Sao không sợ sa đường địa ngục
Chí tâm niệm đặng mà lành tục
Phải lo bề dục báo thâm ân
Đặng mà để các lân một tiếng
Đời thậm khổ vậy nên phiến biến
Hạ tây trào lòng khiến lại dây
Cơn nguy biến giải vây trả nợ
Thấy cơn khó giúp nhau tư trợ
Gặp hội giàu bưng bợ ai màng
Chốn Tam châu thây bò lấp đàng
Nơi địa ngục muôn ngàn thiên hạ
Tu hình dạng ngày sau mắc đọa
Giử lòng lành vạn họa giai tiêu
Xem thấy đời sống ít thác nhiều

Ăn có bửa lo chiều không bửa

Ví như thể một muôn xe lửa

Nước một chung chửa đặng mới mầu

22

Ai ai đều túng nhỉ hàng đầu

Thời bất đạt còn sầu để đó

Loài săn cỏ thấy ngay chẳng ngó

Lo cho mà không ngỏ lấp thây

Cơm của Trời ăn phải nói ngay

Đất của Phật ở đây giử đạo

Tưởng ái quốc lo đền cơm cháo

Lo Hớn-trào dạ tợ gươm đao

Ví cũng như cá cạn ở ao

Chợ một hội mưa vào biết mặt

Trào nhà, Hớn, Ngô, Tào sanh giặc

Tỷ như hồi tiểu tặc Tân-châu

Trời còn thương giúp trận gió lâu

Nên chúng nói đâm đầu vào bụi

Đạo đàng điếm kêu nhau bằng tụi

Sá chi loài bùi bụi tro bay

Thấy lủ gian mà sợ cho bây

Thác có bữa muôn ngày hết chuyện

Chẳng nhớ thuở Bao-công xử kiện

Thập-bác niên tráo chúa hoán miêu

Hạ nam trào yêu quỉ thiệt nhiều

Nên Trời Phật xử tiêu chớ oán

Thấy ăn nói nhiều lời ngao ngán

Mình oán mình chớ khá oán thiên

Lo là lo cơ nhiệp chưa yên

Cám là cám đảo quyền bá tánh

Thương Thiên Kim là người đồng tánh

Lo đường-trào vi cánh ngày sau

Thầy Vỏ-Hậu thiết kế mưu sâu
Tru thọ Tiết bền lâu sau đặng
Múc nước trong súc chùi đồ cặn
Người ở đời lội lặn hết hơi
Ai nghỉ ai đầu chẳng đội trời
Người nghỉ người chun không đạp đất
Muốn vi cánh lo bề tông thất
Tại lòng người dạ bất tùng qui
Khen cho đời sao chẳng xét suy
Mà lấn lướt làm chi đạo Phật
Trời đã khiến nhiều loài súc vật
Nó hại người niệm Phật chẳng yên
Ngoài kim phiên giấy động các miền
Trong trào chánh bất tri tiền thế

23


Thương Lử vọng lòng không vong phế
Tưỡng Thái công mưu kế để dành
Mắc ý ai ngay dại khôn lanh
Đời ít kẻ công danh chẳng tưởng
Để mà lo đạo lý vi lương
Đừng học thói nhà thương bí trọng
Đừng ngó thấy Trời còn cao rộng
Mà đem lòng phản chúa lộng ngôn
Một đứa hư hư hết cả môn
Đời hằng nói hết khôn tồn dại
Mản căn trước nay đà trở lại
Con một nhà khôn dại thời khó
Đất ruộng Thuấn năm dây cày ló
Trời ruộng Nghiêu thấy lo có nhiều
Cám thương nổi Ngư Tiều canh mục
Lòng làm lành phàm tục lánh xa
Thế nói rằng gà ở một nhà
Mà bôi mặt đánh nhau mới lạ
Mê trần tục càng ngày mắc đọa
Chốn thiên đường chê lạ chẳng lên
Người ở đời ai cũng muốn nên
Phần chẳng có vội quên hiếu nghĩa
Cũa cha mẹ con đừng rút rĩa
Mình xử mình trung nghĩa thời nên
Câm hờn thay Lưu Khởi vội quên
Thậm trách bấy mao Diên hậu hận
Tôi phàn chúa phi ân dỉ tận
Ăn cơm nào lo tận phiên trào
Nước thời trong cá lội ở ao
Ngồi miệng giếng coi sao bắc đẩu
Thương nghĩa Quan Công phò nhị tẩu
Lòng thảm sầu lo Hớn cạn sâu
Ai ai đừng sớm đánh tối đầu
Mà lo đạo ruộng sâu câu cá
Sao chẳng xét hổ trang nằm giá
Mà không bì thẹn kẻ khóc măng
Đừng thấy trăng lòng muốn phụ đèn
Đồ yêu quỉ nó khen rằng giỏi
Miền địa ngục âu lo cho khỏi
Chốn thiên đường ai giỏi đặng lên
Con trong nhà chẳng biết hư nên
Người thiên hạ mắc tình quên nhớ

24


Đạo chồng vợ là căn là nợ
Đời bây giờ chẳng biết nợ căn
Của mình làm mình cùng mình ăn
Đừng khoét vách bẻ măng mà tội
Chớ bắt chước theo chàng Dương Bội
Tận gia tài mắc tội hồn ma
Khó nổi người xét tới chỉ ra
Đời ít kẻ cải tà qui chánh
Thấy niệm Phật ăn no lòng tránh
Người làm lành nhứt tánh nhứt tâm
Trụ hôn dâm thời trụ lại lầm
Tù Tây Bá cam tâm phải chịu
Nghỉ Nhơn nghĩa nên con liệu điệu
Tưởng vì cha con chịu võ vàng
Để cho mà thiên hạ dọc ngang
Nguyền chứng có hoàng thiên hậu thổ
Nay trở lại lo đền thũy thổ
Người ở đời có tổ có tông
Thấy những loài lũ kiến chóm ong
Sao không sợ lỗi trong điều luật
Chưa khổ mấy mà than tiếng cực
Chẳng coi người trung thực làm sao
Thấy thiên Luông lận đận lao đao
Phò Hoàng tử biết sao bắt chước

Xét thuở trước công dạy nhà nước
Đời bây giờ khó bước lên thang
Cảm thương chung Ngũ Thiện ải quan
Mà giả dại qua đàng một thuở
Nghỉ hồi trước xét nay mắc cở
Nói ít lời than thở hả hơi
Biết làm sao cho đặng sống đời
Chừng nào đặng thảnh thơi mà đợi
Công danh lợi trải đời một thuở
Chớ biết rằng than thuở về đâu
Ví cũng như lục thị thảm sầu
Nương linh tự vọng cầu trời Phật
Cảm thương gã Lang Châu tàn tật
Người trung thần niệm Phật cũng tiêu
Câm hờn thay một lũ quần yêu
Hoàng phi Hổ Tỷ cang tiêu đốt
Người trung nghỉa dầu dong cũng tốt
Kẻ nịnh thần chẳng mốt thời mai

25


Căm giận loài phân cỏi chia hai
Tô bửa thị chiều mai cũng chết
Chớ ngó thấy nói ra câu kết
Con một nhà giử nết mà ở
Người niệm Phật nghèo thời nghèo thuở
Kẻ bạo tàn bao thuở làm nên
Cây mọc đâu dưới đất mọc lên
Cây dầu héo có người lại tưới
Làm người ở có trên có dưới
Người làm lành gặp nước thời tươi
Ví cũng như Thiên tuế tức cười
Thời Lý Đáng nên người nối nghiệp
Ví thuở trước nay theo sao kịp
Vái với trời cơ nghiệp đặng nên
Tưởng một lòng an phận bề trên
Ngày sau thấy hư nên thời biết
Theo đầu Ngụy là chàng Nhưng tiết
Sa một đàng thác biết bao nhiêu
Giác với đời ít kẻ thương yêu
Gặp một đám mưa chiều mới thấy
Lòng chí dốc lo bề cày cấy
Đạng chờ ngày cắt gặt ví bồ
Đạo nam mô ít kẻ ra vào
Đường đạo tặc nhiều người lai vãng
Tên Đặng sanh xưng con Tổng quản
Chàng làm ngang bắt gái qua đàng
Bị Hớn Minh xử gả điều tàn
Đừng học thói dọc ngang cận địa
Thương mấy kẻ nói lia nói lịa
Đời nhiều người cận địa viển thiên
Noi theo đời Nghiêu Thuấn thời yên
Chẳng nhớ thuở Mục biên giáng thế
Con vì mẹ nên con thiểu kế
Tại nơi Trời biết kể làm sao
Có trước thời cá mới ở ao
Bằng khô hạn làm sao mà uống
Đường địa ngục nhiều người đi xuống
Chốn Thiên đường như ruộng bỏ hoang
Một ngàn người cũng muốn giàu sang
Ai lại muốn chi đàng nghèo khổ
Đạo niệm Phật thì lao thì khổ
Phải làm giàu nhiều kẻ nam mô

26


Mặc ý ai ăn cướp giựt đồ
Mà học thói Gia Tô trối kệ
Đời nay khác chi đời U Lệ
Mà gọi rằng mưu vệ tữ tôn
Thân thể nầy như thác chưa chôn
Giử sao đặng tích tồn tại hậu
Đạo niệm Phật kêu cô kêu cậu
Người chê rằng đạo lậu quốc gia
Đạo nhà thờ kêu cố kêu cha
Nhà mà lại một lòng một dạ
Thấy những người ở đời khác lạ
Người làm lành vạn họa xảy qua
Khó biết đời tôi nghỉ chẳng ra
Làm sao khỏi Diêm la hành tội
Nhớ tích trước Lý Thông vong bội
Nghỉa kim bằng gởi tội hoàng thiên
Mình trách mình thời vận đảo điên
Ai đen bạc hoàng thiên chứng chiếu
Đừng dối thế nhơn dân đàm tiếu
Xuống hạ trần giả chiếu Phật sai
Tay bồ đề miệng niệm Như Lai
Đặng kiếm bắp kiếm khoai về độ
Ra khỏi cửa xưng vi bá hộ
Giả chước mầu cứu độ người ta
Mà đem lòng dối Phật Thích Ca
Sau thác xuống Diêm la đừng trách
Vương tử Trực trông anh xa cách
Giận trong lòng thậm trách Võ Công
Mả còn vun đem dạ bắc đông
Đồ vô loại sao không biết hổ
Thương Thái Khanh lo đền thủy thổ
Ép tấm lòng dụ dỗ Nguyệt Nga
Đạo làm tôi sợ lỗi quốc gia
Bời nịnh thị mới ra chuyện đó
Loài săn cỏ ăn no lo báo
Khỉ dòm nhà tay áo ong sanh
Để cho mà thọc chuộc khôn tranh
Thác có bửa mong tranh trào chánh
Trần thống chế thương người đồng tánh
Ở ải ngoài chẳng tránh gươm đao
Lòng kiệt hào bảy lượt sáu thao
Trải trần thế xiết bao khó nhọc

27


Người ngay thảo tấm lòng vàng ngọc
Mắc thế tình kẻ dọc người ngang
Thấy từ quân chánh vị thiên nhan
Mà sanh dạ lăng loàn lấy tớ
Tề bội ước Trần gia căn nợ
Nở lòng nào nghe tớ giứt tơ
Trách Phan Châu đem dạ lấp ngơ
Vong cựu nghĩa vò tơ làm rối
Rối nợ nước đây già gở rối
Đó đem lòng giứt cội bẻ nhành
Đó gần ngai múa mỏ khôn lanh
Đây cũng chẳng tương tranh lấn lướt
Ăn cơm chúa quên sau nhớ trước
Hưởng bề trào quên trước ngó sau
Đừng đem lòng bụng phản miệng đầu
Mà chẳng sợ đao hầu rút vỏ
Nói chuyện quấy ít nguời nghe rõ
Trâu thả lan không cỏ mà ăn
Thấy đời nầy như thỏ ẩn trăng
Mưa một đám thời măng mới mọc
Tưởng ái quốc đêm nằm trằn trọc
Oán Thiên Lăng đem dạ dọc ngang
Sai Ôn Đình binh mả dấy loàn
Bắt đổng mẩu lập đàng tiểu kế
Thương Đổng trị lòng không vong phế
Tưởng cơm trào chẳng kể đồ gian
Chẳng hổ người quần vận yếm mang
Sao không thẹn với trang mang tượng
Đền nợ nước công dày nghĩa trượng
Giử lòng ngay treo tượng dối trần
Mặc ý ai ghét nghĩa oán nhân
Lòng đây cũng dỉ ân bất oán
Mẹ nuôi con kể năm kể tháng
Con nuôi mẹ kể tháng kể ngày
Nợ ở đời chưa trả lại vay
Chẳng xét vạy xét ngay thời khó
Chẳng nhớ thuở nằm co đồng cỏ
Mà quên nơi đất đỏ ở đâu
Ngàn cho đời bỏ thảm bỏ sầu
Mà đem dạ vui đâu không biết
Của mình sao mất sao mình không biết
Lại thấy người trực tiết mà ghét

28


Nghe súng nổ kiếm đường mở bét
Hồi bình thời nói quét dể nghe
Muốn ở đời thì phải trồng tre
Người ngay thẳng đừng nghe lời quấy
Ngheò Trần Minh nghèo thời nghèo thấy
Tới diễn trường không giấy mà học
Thương Lý-công lòng vàng dạ ngọc
Chốn thị thiền cực nhọc chẳng nài
Miễn là cho cơ nghiệp lâu dài
Người giả dạy nào ai có biết
Con mình đẻ trung quân nở giết
Đứa gian tà mà tiếc làm chi
Vận thời suy đúc bạc ra chì
Đời mấy thuở thác đi sống lại
Than danh lợi mới nằm chờ đợi
Sách nói rằng dục lợi hại nhơn
Nợ mười ân chưa trả chưa đền
Sao cho đặng ăn trên ngồi trước
Liếc mắt thấy chân dùn khó bước
Mãn lo nghèo việc trước quên sao
Lỗi cùng cha con lại cuối đầu
Ơn nghĩa ấy để sau Phật định
Câm Hờn ấy Trịnh –Hâm là nịnh
Lo mưu dùng Gia-định Đồng nai
Mặc ý người muốn mốt hay mai
Người ngay thảo nằm dài mà chịu
Mở miệng nói phải toan phải liệu
Thương cũng nhiều ghét chẳng bao nhiêu
Thương trung quân ruột thắc chính chìu
Ghét tà nịnh không quên trong dạ
Lòng nhửng nghĩ việc nhà khác lạ
Mấy ai mà vạch lá tìm sâu
Vận còn nghèo nên phải cầm câu
Thời giàu có kẻ cầu người lạy
Đây không biểu đó mà che đậy
Vở ra thời mới biết vạy ngay
Đễ nằm đây nhiều kẻ dày bừa
Mưa gần tới sau chưa ngâm giống
Người ngay thác thác rồi lại sống
Kẻ gian tà biết thuở nào trông
Đừng đem lòng dạ bướm kề ông
Thác có bửa không trông trở lại

29


Thấy thiệt thà bây chê rằng dại
Nghỉ phận mình xét lại chẳng khôn
Tần-Thủy-Hoàng đốt sách mà chôn
Nên Phật khiến tiền tồn hậu thất
Người trung nghĩa phải lo còn mất
Đừng học đồ cà khất điếm đàng
Mà phá xóm phá làng cả lũ
Đạo làm lành nào ai có rủ
Mặc ý người tu đặng thì tu
Khó biết bề biển Thánh rừng Nhu
Ai rõ đặng trung thu danh chiếm
Đạo đàng điếm thấy thời cũng hiếm
Người làm lành dễ kiếm đặng dâu
Ít có ai đào rách bắt cầu
Mà kết thảm mua sầu trong dạ
Thấy đời ở ở đời cũng lạ
Nói ma ma phần Phật ít người
Khen cho người người chẳng có khen
Ghét cho kẻ kẻ thời không ghét
Người nói chánh một thương chín ghét
Kẻ nói tà một ghét chín thương
Cám thương chàng Lương-Ngọc lụy ương
Đi hành khất sa đường ngục thất
Bởi nghèo khó ra thân cù bấc
Gởi thơ về thung thất đặng coi
Người có lòng thơ gói vàng thoi
Trình sư phụ xem coi cho rỏ
Noi chiến địa thây đầu phơi cỏ
Vái Phật trời soi tỏ lòng ngay
Bởi có non có nước có cây
Đời có vạy có ngay khó ở
Một cuộc đất chổ bồi chổ lỡ
Mình thở than than thở một mình
Chớ có ai đem dạ hửu tình
Mà lo đạo với mình một thuở
Nói cà vơ lâu ngày mắc cở
Phải lo bề dìu bỡ hè nghiêng
Câm hờn thay Bùi-Kiệm đảo điên
Vong tiền nguyện lòng riêng một thế
Mắt thấy chị lòng dùng mưu kế
Loài súc sanh còn để làm chi
Lại biểu rằng tượng rách bỏ đi

30


Chùa đóng cửa tu chi hương lạnh
Câm hờn bấy những loài ngang ngạnh
Vào quán trung chưng mặt khôn tranh
Người làm lành dù lạnh cũng thanh
Kẻ hung bạo hôi tanh thời bỏ
Thây đã gởi muôn ngàn ngọn cỏ
Sao chẳng lo nói nhỏ nói to
Cơm của trời nó muốn ăn no
Đất của Phật ở lo sanh giặc
Thương Tiểu đồng trông tin vắng bặt
Đạo tớ thầy gây gắt nhiều phen
Lòng người ngay giữ phận khó hèn
Lều bên mã tối đèn sáng tỏ
Cơm bá tánh lo đền ngọn cỏ
Vậy mới rằng thỏ ẩn chờ trăng
Người có lòng sau có cơm ăn
Đừng làm chuyện lăng xăng mà đói
Cơm phơi khô để dành một gói
Muốn mắm thời coi để có ngăn
Khá lo bề giử việc làm ăn
Ngỏ chờ thuở cung trăng nhành quế
Đời nhà Hớn Khổng Minh mưu kế
Lo ngày sau tế thế Nam trào
Chớ đem lòng vội lý phụ đào
Mà chẳng đặng ra vào dinh thất
Chẳng nhớ thuở vì sao hướng bắc
Đến bây giờ nhị vị rất linh
Ngó thấy sao Cửu diệu thất tinh
Coi như thể lượng hình gần tõ
Lo đạo đức khỏi vòng ngọn cỏ
Lo làm giàu cũng khó nổi lo
Vận còn nghèo hốt cát ra tro
Tới thời khá ăn no nằm ngũ
Phải gắn lòng mà trồng đu đủ
Để ăn nằm tu rủ mà hư
Dạ cẫu trư thì hư gia thế
Phải lo dùm mưu kế thời nên
Quan Tư-Đồ lập kế bề trên
Mà sao lại không nên tại vận
Củng mắc chử tiền cừu hậu hận
Xét phận mình gởi vận hoàng thiên
Giặc kim-phiên đánh khỏi tốn tiền

31


Tốn lổ miệng mà an nhà nước
Con đẻ trước kêu rằng Hai Cả
Con đẻ sau kêu gã thứ ba
Con một nhà hai ngã người ta
Phật ngài nói con ma ma dắt
Giận Thạch hổ lòng nam dạ bắc
Đuổi Hồ văn chạy tắc đông tây
Thấy việc đời mà ngán vạy ngay
Trong rừng vắng không thây mà bỏ
Nói chuyện vậy ai tường ngoài ngỏ
Khen cho người không rõ về đâu
Chốn Tam Châu dạ dốc bắc cầu
Nơi san lảnh đem sầu gởi đó
Đường thanh vắng không cho ai biết
Cơn dấy loàn còn tiếc làm chi
Mặc ý ai đem bạc đồi chì
Thời đi tới trường thi mà học
Giận Dương Ngọc nói ngang nói dọc
Mình giỏi gì mà học khinh khi
Chử phụ nhơn dạ bất tùng qui
Sách hằng nói nhứt vương vi chủ
Đừng học thói con nhà không chủ
Cơm của trời ăn ngũ thời hư
Người trung quân tưởng đạo ưu tư
Mà lo chỗ lưu cư tại hậu
Công danh ấy sang giàu mặc kẻ
Lo nổi nầy phật đẽ lần sau
Đừng tương rau mà dối đạo mầu
Người ngay thảo vọng cầu trời phật
Quả đời nầy nhơn vật dữ đồng
Ai tu đặng giử lòng thời khỏi
Châu Thiên Đức chăn dân một cỏi
Ai có tài cho dõi thời theo
Lòng cho bền xích chó đuổi theo
Thời mới thấy khổ nghèo thiên hạ
Châu công cẩn dùng mưu kế lạ
Ngô Tôn quờn giả dạ cầu hôn
Chẳng sá chi một nắm đất cồn
Mà chẳng dễ lưu tồn tại hậu
Thương nhơn nghĩa mới bay cơ lậu
Đặng cho người lo hậu về sau
Giử cái đầu chẳng đứt thời lâu

32


Đứng ngó thấy con trâu mà cỡi
Bạc bảy nén lòng đây đem gởi
Vàng mười thoi dạ giốc cho người
Mặc ý ai muốn khóc hay cười
Mặc ý kẻ muốn tươi hay héo
Người quân tử ăn khốn nói khéo
Thấy người giàu nở héo mà thương
Nghĩ Trương phi trung liệt nhứt trường
Chơn thơ đạo không tường mật kế
Cù dậy lở hay rằng sự thế
Dạ tình cờ kế tại quân sư
Trời còn thương nhơn nghĩa tồn dư
Phật đại độ công tư tại sở
Đời ít đặng đời nầy một thuở
Sao không tu mà đỡ cái thân
Chớ chê nhơn nhơn lại ăn tiền
Đừng chê nghỉa nghỉa mà ngồi trước
Cá gặp nước thời lội trước
Chim túng lồng khó nổi bước theo
Vận còn nghèo thấy thế cheo leo
Gà vở ổ con heo thức dậy
Dao của mình cầm gần trông cậy
Dám đem lòng sửa vạy sửa ngay
Chim sổ lồng thời để nó bay
Cá gặp nước lội ngay thời rộng
Xủ quẻ Diệc quẻ nầy giao động
Đại quốc gia vạn vọng cửu trùng
Thời Hưng thới anh hùng lai chiếm
Khán bát quái đoài ly tầm kiếm
Nhìn lưởng nghi tứ tượng xem tường
Thấy Châu Vương về phục nghiệp đường
Đời Hậu Hớn cang tường chi mạo

CHUNG


Vòng Hoàng ân vạn tuế
Nam mô A Di Đà Phật


Chép xong ngày 19 tháng 2 (nhuần)
Năm Đinh Hợi

CHAUDOC


No comments: