TUYÊN NGÔN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN

V. ĐỌC LẠI TUYÊN NGÔN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN (COMMUNIST MANIFESTO )

====



Trước 1975, tôi không phải là đảng viên để đuợc ban phát tài liệu và học tập về Tuyên Ngôn của Đảng. Tôi là một người di cư cho nên đã hiểu thấu cộng sản, chẳng cần phải thắc mắc mấy cái của nợ đó. Dù tôi muốn cũng chẳng thể đọc vì quốc gia cấm tàng trữ các tài liệu này. Sau 1975, tôi mệt mỏi vì suốt mấy tháng phải nghe những tên cán ngố nói dài, nói dai, nói dỡm. Một buổi đi phố thấy có tài liệu này bèn mua về liếc mắt sơ qua rồi bỏ xó. Nay qua đây, những lúc rảnh rang dò tìm trên Internet, thấy có Tuyên Ngôn của Đảng Cộng sản bằng Anh Ngữ, bèn đọc lại. Tôi xin trình bày cảm nghĩ của tôi với các bạn đọc.




Bản tuyên ngôn này là công trình của Karl Marx và F. Engels soạn thảo năm 1848. Tuyên ngôn có 4 phần:
- Tư bản và vô sản
- Vô sản và đảng cộng sản
- Văn học cộng sản
- Cộng sản và các đảng phái đối lập.




I. Tư bản và vô sản.
Để xúi vô sản đánh tư bản, người nghèo đánh người giàu, và khuyến khích dân chúng nổi loạn, Marx nói rằng lịch sử nhân loại là lịch sử đãu tranh giai cấp mà hai giai cấp mâu thuẫn nhau là giai cấp thống trị và giai cấp bị trị (The history of all hitherto existing society is the history of class struggles ) . Marx đơn giản quá đáng cho nên quá sơ sài và thiếu sót. Lịch sử nhân loại rất đa dạng. Nó là lịch sử của sự tiến hóa của con người. Lịch sử trong đa số trường hợp là lịch sử đãu tranh giữa các dân tộc, giữa các thế lực, giữa các vua chúa và tướng lãnh. Nó không đơn thuần là lịch sử đãu tranh giai cấp như Marx nghĩ. Và trong xã hôi, có đãu tranh thì cũng có hòa hợp, chứ không phải là chỉ có đãu tranh. Cũng như trái đất có sáng, có tối, Marx chỉ nói rằng địa cầu một màu đen, hoàn toàn tối tăm, là một nhận định vô càng sai lầm và thiếu sót.



Ông nói rằng tư bản đã làm nên cuộc cách mạng kỹ nghệ (The bourgeoisie, historically, has played a most revolutionary part). Tư bản đã xây dựng khoa học kỹ thuật, lập nên kỹ nghệ, hãng xưởng,sản xuất hàng hóa, tư bản đã mở rộng thị trường khắp thế giới. Tư bản đã trở thành đế quốc xâm lược Mỹ châu và châu Phi, châu Á. Marx nói đúng, dẫu sao, tư bản đã đem lại phồn vinh cho thế giới, tạo nên khoa học, kỹ thuật tiến bộ, đem lại tiện lợi cho loài người. Marx rất đúng khi viết giai cấp tư sản trong quá trình thống trị chưa đầy trăm năm đã tạo ra những lực lượng sản xuấtnhiều hơn và đồ sộ hơn lực lượng sản xuất của tất cả thế hệ trước gộp lại (The bourgeoisie, during its rule of scarce one hundred years, has created more massive and more colossal productive forces than have all preceding generations together). Còn non trăm năm thống trị, cộng sản thì chỉ gây chiến tranh, đem lại nghèo đói. Nơi nào theo cộng sản lâu năm thì kinh tế càng lụn bại, thiếu hàng tiêu dùng khiến cho dân chúng phải buôn bán chợ đen, xếp hàng cả ngày để mua, gạo thịt, nuớc mắm. Như vậy là tư bản hơn cộng sản. Nếu tư bản sinh ra thực dân, đế quốc thì cộng sản cũng thế thôi. Nga Xô chiếm Đông Âu, chiếm đất Trung quốc, Trung quốc chiếm Tây Tạng, Việt nam chiếm Miên Lào. Tất cả chỉ là một tuồng thực dân xâm lược.




Thiết nghĩ nay tư bản đã thay đổi nhiều. Chính quyền tư bản ở thế kỷ XX đã tiến tới việc đặt ra mức lương tối thiểu, luật lao động, quỹ an sinh xã hội, bảo đảm quyền lợi cho dân lao động, trong khi tại các nuớc cộng sản, người dân lao động bị bóc lột nặng nề hơn, họ phải làm việc quần quật suốt ngày, suốt tháng với đồng lương chết đói, mỗi tháng trung bình 20 hay 30 đô la, chỉ đủ sống trong một tuần hay mười ngày. Marx tố cáo tư bản bóc lột nhân công, thì công nhân trong các nước cộng sản lại càng bị bóc lột hơn. Đồng ý với Marx rằng người thợ trong chế độ tư bản bị bóc lột nhưng còn đuợc trả tiền như Marx nói, dù là trả tiền ngay một cách lạnh lùng(naked self-interest, than callous "cash payment), còn cộng sản thì coi như bóc lột, coi như không trả tiền vì chúng trả lương quá ít, lại bắt làm thêm (Làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm, làm thêm ngày nghỉ) để kỷ niệm sinh nhật bác, để chào mừng chiến thắng Điện Biên, chiến thắng Ấp Bắc! Nói tóm lại, tư bản và cộng sản đều bất nhân, nhưng một bên còn cho thợ ăn no để làm việc cho nó, còn một nên bóc lột đến chết, bắt nhịn đói, nhịn khát mà còn đánh đập, hành hạ. Lẽ dĩ nhiên, tư bản khá hơn cộng sản!
Marx sai lầm khi so sánh quân chủ, tư bản và cộng sản. Tư bản thay thế phong kiến và đạt được nhiều thành công về khoa học, kỹ thuật, kinh tế, giao thông.. . nhưng không thể vì thế mà nói rằng cộng sản thay tư bản và cũng thành công như thế. Đó chỉ là những giấc mơ ban ngày, những điều võ đoán, một lối tuyên truyền huyênh hoang, khoác lác mà nay thực tế đã chứng minh rằng cộng sản là xấu xa, tồi tệ, chỉ đem nhân lọai trở về thời đại đồ đá, với những người thú dã man, tàn bạo! Marx lý luận rằng tư bản thắng phong kiến, cho nên cộng sản cũng sẽ thắng tư bản vì xã hội và vũ trụ bao giờ cũng đi theo đường thẳng, cái mới phủ định cái cũ, cái mới nhất định thắng cái cũ. Ông nói giai cấp tư bản sinh ra giai cấp vô sản là kẻ đào mồ chôn mình, và phe vô sản sẽ thành công còn phe tư bản sẽ thất bại là điều không tránh được(What the bourgeoisie, therefore, produces, above all, is its own grave-diggers. Its fall and the victory of the proletariat are equally inevitable).



Trong thực tế, khí hậu có lúc tăng lúc giảm, xuân đi thu lại, kinh tế có lúc suy lúc thịnh, đời người có lúc vinh lúc nhục, nho gia gọi là thịnh suy bĩ thái, làm sao mà đi lên mãi hỡi ông Marx? Giả như ông nói là đúng, theo duy vật sử quan, mọi sự biến chuyển, phong kiến suy tàn thì tư bản lên, tư bản suy tàn thì cộng sản lên, vậy cộng sản suy tàn thì chế độ nào thay thế? Ông bảo tư bản dẫy chết nhưng nay nó lại bành trướng qua Nga, qua Trung quốc, trong khi Liên Xô và Đông Âu tan tành và cộng sản các nước Trung quốc, Việt Nam, Bắc Hàn ve vản giao thương với Mỹ! Ôi hạ tầng xây bằng dô la và kinhtế tư bản thì thượng tầng kiến trúc có còn là cộng sản nữa không khi Marx đã nói hạ tầng cơ sở( kinh tế ) quyết định thượng tầng kiến trúc?
II. Vô sản và đảng cộng sản




Marx cho rằng giai cấp vô sản phải do đảng cộng sản lãnh đạo toàn bộ. Đảng cộng sản đặt ra đuờng lối rất là khắt khe, nghiêm ngặt, cương quyết tiêu diệt giai câp tư bản.
Điểm quan trọng nhất hủy bỏ tư hữu ( the theory of the Communists may he summed up in the single sentence: Abolition of private property). Hai chữ cộng sản đã nói rõ chủ trương của họ. Cộng sản là tước bỏ tư hữu, không có của riêng, mà chỉ có của chung. Những người nghèo chạy theo cộng sản là bị lừa bằng chữ nghĩa. Họ tưởng chạy theo cộng sản là đuợc chia của theo hình thức của Lương Sơn bạc, lấy của người giàu chia cho người nghèo! Nếu chia của tức là đã theo chủ trương hữu sản rồi!
Trong chế độ cộng sản, người nghèo trước sau vẫn nghèo, vẫn không có tư hữu. Tài sản trong nước vào tay một số người. Hồ Chí Minh không phải nói đùa khi ông thí dụ về dân chủ tập trung. Dân chủ tập trung là dân chúng góp tiền lại (tập trung) và đưa cho ông Hồ bỏ túi!



Khi nắm chính quyền,việc đầu tiên là cộng sản hủy bỏ quyền tư hữu về tư liệu sản xuất của tư sản( cướp hãng xưởng, máy móc, vật dụng). Nhưng thực tế, đánh tư sản nhưng tài sản tư bản lại vào tay đảng viên gộc, càng chủ trương chống tư hữu, óc tư hữu càng bành trướng, khiến cho tệ nạn ăn cắp và tham nhũng lộng hành. Thời Marx, các nhà tư tưởng đã phê bình viêc hủy bỏ tư hữu sẽ làm cho nẩy sinh biếng nhác. Dân chúng Viêt Nam đã có tục ngữ:
- Cha chung không ai khóc.
Lắm sãi không ai đóng cửa chùa.
- Xã hội chủ nghĩa, mười người khiêng một cọng rơm!




Điểm thứ hai là hủy bỏ gia đình. Cộng sản cho rằng gia đình cũng như vốn liếng của cải đều phải hủy bỏ vì gia đình, vợ con cũng là một hình thức tư hữu . Do đó, hôn nhân là không cần thiết. Cộng sản chủ trương vô gia đình, cộng sản kết tội tư bản coi vợ như một công cụ sản xuất (the bourgeois sees in his wife a mere instrument of production), và cho rằng tư bản chủ trương cộng thê, và chủ trương cộng thê đưa đến nạn mãi dâm bành trướng. Marx nói hơi quá. Nạn mãi dâm đã có từ lâu chớ đâu phải do tư bản ! Các ông cộng sản trong đó có Tố Hữu đã lên tiếng kết tội tư bản về tội mãi dâm. Họ mơ ước chủ nghĩa cộng sản cơm no, áo ấm, không còn bóc lột, không còn mãi dâm
( Trời ơi biết đến khi mô?
Thân em hết nhục dày vò năm canh?
Tình ơi gian dối là tình,
Thuyền em rách nát còn lành được không ?
-Răng không , cô gái bên sông,
Ngày mai cô sẽ từ trong tới ngoài.
Thơm như hương nhụy hoa nhài,
Sạch như nước suối ban mai giữa rừng.
Ngày mai gió tới ngàn phương,
Tôi đưa cô tới một vườn đầy xuân.
Ngày mai trong giá trắng ngần,
Cô thôi kếp sống dày thân giang hồ.
Ngày mai bao lớp đời dơ,
Sẽ tan nhu đám mây mờ đêm nay.
(Tiếng hát sông Hương )





Nhưng thực tế cho thấy dưới chế độ cộng sản nạn mãi dâm càng bành trướng! Nói thì dễ, phê bình đả kích thì dễ, còn làm thì khó đấy ! Cộng sản đả phá chế độ gia đình, vậy thì Marx chủ trương thay thế bằng một chế độ gia đình như thế nào hay là bỏ luôn gia dình? Trong văn bản, Marx không nói rõ. Nhưng qua bản Tuyên ngôn này, chúng ta biết các nhà tư tưởng đương thời đã chỉ trích cộng sản hủy bỏ gia đình (Abolition of the family! Even the most radical flare up at this infamous proposal of the Communists ) , và chỉ trích cộng sản chủ trương cộng thê.( But you Communists would introduce community of women, screams the whole bourgeoisie in chorus). Cộng sản (chung của cải) rồi tất phải cộng thê ( chung vợ) ! Nghe nói bên Trung quốc, hồi đầu Mao trả lương mọi người giống nhau, ai chết nhà nước chôn nhưng sau thay đổi, ai chết thì đảng bỏ mặc, gia đình phải theo lối xưa, đứng ra chôn cất. Và buổi đầu, nam nữ sống mỗi trại riêng biệt, cuối tuần, nam công nhân nào công tác tốt thì được lĩnh phiếu sang trại nữ du hí. Tổ chức này giống như trại gái của quân đội Pháp! Không biết việc này đi đến đâu. Nhưng Lê Nin, Staline, Mao Trạch Đông, Đặng Tiểu Bình, Chu Ân Lai , Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp vẫn có vợ con riêng. Lê Duẫn, Võ Văn Kiệt, Lê Đức Thọ là những chúa dê... không biết về mặt này, họ theo cộng sản hay tư hữu? Riêng ông Hồ là theo đúng cộng sản nguyên thủy, tức là theo đúng thời đầu tiên của loài người, ăn chung ở chạ thành đàn, nam nữ bạ đâu vui đó, đẻ con không biết bố là ai!




Điều thứ ba là huỷ bỏ biên giới các quốc gia. Sau khi xóa bỏ gia đình và hôn nhân, cộng sản sẽ xóa bỏ biên giới quốc gia( The working men have no country). Đây là một điều không tưởng. Ngay thuở đầu tiên, Trung hoa đã bất mãn Liên Xô vì Liên Xô không chịu trả lại đất Trung quốc mà Nga đã chiếm thời bát quốc liên quân . Hơn nữa, Trung quốc thù ghét Nga vì cố vấn Nga hách dịch hơn là cố vấn Mỹ! Chiến tranh Nga Hoa đã xảy ra là vì đó. Sau này Liên Xô chiếm Đông Âu, Trung quốc chiếm Tây Tạng, và Việt Nam chiếm Miên Lào. Như vậy, làm sao mà nói xóa bỏ biên cương? Làm sao mà đề cao tình yêu quốc tế vô sản, làm sao xây dựng thế giới đại đồng?




Cuối cùng, Marx đưa ra những điểm chính yếu cho đường lối cộng sản quốc tế mà mỗi quốc gia phải theo đó mà thi hành:
- Huỷ bỏ tư hữu ruộng đất.
Đánh thuế lũy tiến thật nặng.
- Hủy bỏ mọi quyền thừa kế.
- Tịch thu tài sản bọn di dân và bọn phản loạn.
- Sung công tài sản trong ngân hàng.
- Tập trung các phương tiện giao thông và vận tải trong tay nhà nước.
- Đối xử công bằng với tất cả lao động. Thiết lập kỹ nghệ quân đội, đặc biệt chú trọng về nông nghiệp.
- Kết hợp nông nghiệp với kỹ nghệ, dần dần tiến tới việc hủy bỏ sự phân biệt quê và tỉnh.
- Giáo dục tự do cho các trẻ trong trường công.
Tất cả những biện pháp ghê rợn này những ai sau 1975 đã sống tại Việt nam đều trải qua kinh nghiệp này.Về giáo dục, nay thì người ta làm trái lời Marx hết rồi! Ban đầu đảng giành độc quyền giáo dục, nay vẫn độc quyền giáo dục nhưng lại chia ra công, tư và bán công.Và nay trường công cũng đóng học phí, học sinh phải đóng tiền xây trường, tiền xây lớp, cha mẹ học sinh phải ký sổ vàng, học




Về kinh tế, nay cộng sản đã hữu sản hóa cán bộ, đã tôn trọng tư hữu tuy rằng ruộng đất vẫn nằm trong tay đảng, đảng có quyền chiếm đất làm nhà, bán đất cho ngoại quốc mà lấy tiền bỏ túi trong khi dân chúng không có đất làm nhà, không có đất canh tác! Và nay các cơ sở quốc doanh đã vào tay các đảng viên bự, vào tay các tư bản đỏ. Ông Marx có biết không? Ngay nay họ vẫn treo búa liềm nhưng thực tế họ đã đem tuyên ngôn của ông bỏ thùng rác rồi !





III. Văn học cộng sản
Marx nói đến nhiều loại chủ nghĩa xã hội: chủ nghĩa xã hội phong kiến, chủ nghĩa xã hội tư sản , chủ nghĩa xã hội Đức. Marx chỉ trích các chủ nghĩa xã hội không thuộc cộng sản là phản động mà khen chủ nghĩa xã hội Đức. Quan trọng nhất là ông đã chỉ trích chủ nghĩa xã hội không tưởng phê phán và chủ nghĩa cộng sản không tưởng phê phán. Ông chê họ là không tham gia hoạt động chính trị, nhất là tham gia cách mạng, họ muốn tranh đãu bằng con đường hòa bình. Ông chê họ không tưởng nhưng thực tế họ cũng như ông là viễn vông, không tưởng. Tuy nhiên ông đã khen họ là biết tranh đãu cho vô sản, đả kích mọi trật tự , khuôn mẫu cũ đang tồn tại, ca tụng giai cấp vô sản, ca tụng việc bãi bỏ sự phân biệt thôn quê, thành thị, ủng hộ việc hủy bỏ gia đình, chống đối việc duy trì làm ăn cá thể và tư nhân. ( They attack every principle of exisflng society. Hence they are full of the most valuable materials for the enlightenment of the working class. The practical measures proposed in them - such as the abolition of the distinction between town and country, of the family, of the carrying on of industries for the account of private, individuals).




Về mục này, Marx nói rất mơ hồ, không đưa ra một phương châm , đường hướng nào cả, mà chỉ là những lời chỉ trích vu vơ. Sau này, đám đệ tử của ông đặt ra đuờng lối hiện thực xã hội chủ nghĩa. Họ bắt mọi nhà văn, nhà thơ phải ca tụng chế độ, ca tụng giai cấp vô sản và ca tụng đảng Cộng Sản, họ đã coi văn học nghệ thuật như là vũ khí của đảng, là tay sai của chính trị. Từ Liên Xô, Trung quốc cho đến Việt Nam, giới văn nghệ luôn bị kìm kẹp, khủng bố.





IV. Cộng sản và các đảng phái đối lập

Marx cho biết đảng cộng sản cộng tác với các đảng của nhân dân lao động, như là nhóm Hiến chương ở Anh quốc và nhóm Cải cách ruộng đất ở Bắc Mỹ .Và đảng cộng sản tranh đãu cho quyền lợi giai cấp vô sản nên đã hợp tác với các đảng phái khác như ở Pháp Cộng đảng đã hợp tác với đảng Xã Hội Dân chủ để chống tư bản và Cấp Tiến. Ở Thụy Sĩ, đảng cộng sản ủng hộ đảng Cấp Tiến.
Đấy là lời ba hoa của Marx. Thực tế cho thấy đảng cộng sản muốn nắm độc quyền cho nên đã phá hoại các đảng phái khác trong khi họ còn hoạt động bí mật, hoặc khi còn yếu thế. Nhất là khi đã nắm chính quyền , cộng sản không bao giờ chia chác cho đảng khác, trái lại ra sức tận diệt các lực lượng chính trị, tôn giáo khác. Tại Việt nam, Hồ chí Minh đã bắt tay với thực dân Pháp để rảnh tay tiêu diệt Quốc dân đảng và Đại Việt. Họ không có tinh thần hòa hợp, đòan kết dân tộc bởi và từ căn bản họ là độc tài. *





Có hai điểm quan trọng nhất trong Tuyên ngôn này, đó là vấn đề triệt để hủy bỏ tư hũu và triệt để chống lại các tư tưởng cổ truyền.( The Communist revolution is the most radical rupture with traditional property relations; no wonder that its development involves the most radical rupture with traditional ideas). Hạng bình dân có thể bị lừa đảo vì không biết gì về Marx, họ chạy theo cộng sản vì nghĩ mình là dân nghèo, được cộng sản đem lại nhiều quyền lợi. Nhưng những bậc trí thức như luật gia Nguyễn Mạnh Tường, triết gia Trần Đức Thảo lại không đọc Marx, Engels sao? Chắc họ đọc Marx và Engels nên mới mê mà theo cộng sản cho tàn một đời xuân. Họ đã nghe ít nhiều về việc tàn sát Thanh Nghệ Tĩnh 1931. Họ đã đọc Tuyên Ngôn của đảng cộng sản, họ nghĩ gì về việc cộng sản triệt để hủy bỏ tư hữu, và hủy bỏ mọi tư tưởng cổ truyền? Con người bị hủy bỏ tư hữu thì làm sao mà sống? Họ có nghĩ học vấn của họ cũng là một thứ tư hữu mà cộng sản ghét bỏ hay không ? Triết gia và luật gia phải suy nghĩ về việc này. Một người lượm được trái táo, trái ổi, cất lại để chiều ăn. Họ có phạm tội tư hữu không, và có đáng bị tội không? Một người làm việc siêng năng, tạo ra của cải, không trộm cắp, giết người đoạt của, tại sao họ bị tước đoạt tài sản, bị tù, và bị giết ? Người ta giết người, bắt bớ đồng loạt, không phân biệt ai có tội hay không có tội chính là do quan điểm của Marx, một kẻ sát nhân ghê tởm, mà sau này Trường Chinh cũng chủ trương giết lầm hơn bỏ sót, và Pol Pot giết hàng triệu người cũng do Tuyên Ngôn này, chủ trương đãu tranh quyết liệt với kẻ thù!





Vô lý nhất, điên cuồng nhất khi Marx chủ trương triệt để thủ tiêu mọi tư tưỏng cổ truyền. Cộng sản giống như Tây Độc Âu Dương Phong mông chỗng lên trời, đầu đi xuống đất, và coi đó là cách mạng! Khoa học thuần túy và khoa học xã hội đều là kho tàng của nhân loại, được truyền lại từ lâu đời. Trong đó có những cái còn giá trị, và những cái lỗi thời. Chúng ta phải kế thừa và phát huy cái tốt. Chiếc xe ô tô ngày nay là kết quả của cái xe thời Chiến quốc, Xuân Thu. Y khoa ngày nay khác xa y học cổ truyền nhưng phần lớn kiến thức là do thừa kế và phát huy y học cổ truyền. Marx là một trí thức sao laị quá khích và nông nổi như vậy? Nếu cộng sản chủ trương coi mọi giá trị tư tưởng đều vô giá trị thì kiến thức của các ông trí thức theo cộng có đuợc cộng sản tôn trọng không, và các ông chạy theo cộng sản để làm gì? Rất tiếc cho Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh Tường đã theo cộng sản, đã không dùng kiến thức mình mà áp dụng trong cuộc đời. Lẽ nào hai ông không đọc tuyên ngôn này? Nếu đọc mà hai ông không thấy rùng rợn sao? Dẫu sao, hai ông còn có chút khí tiết, còn hơn Tôn Thất Tùng , Nguyễn Khắc Viện và đám sĩ phu gà phải cáo!





Marx có ảnh hưởng rất lớn ở thế giới này. Đa số dân lao động và trí thức tin Marx. Nhưng sau một thời gian, người ta đã thấy rõ bộ mặt thật của cộng sản cho nên nỗi thất vọng càng lớn lao. Ngưòi ta lầm vì Marx đã tô vẽ một thiên đường hạ giới quá hay. Nào là tự do, bình đảng, xã hội không giai cấp, không có vua quan, không ai cai trị ai( hủy bỏ nhà nước), dân muốn làm gì thì làm, muốn hưởng gì thỉ hưỏng, cộng sản giàu mạnh gấp năm gấp mười tư bản, tư bản sẽ chết, vô sản đại thắng, nước Đức là nước cộng sản đầu tiên của nhân loại! Như tại Việt nam, cuộc nổi dậy của Xô Việt Nghệ Tĩnh năm 1931 đã gây ra bao máu xương tang tóc nhưng cũng để lại những huyền thoại về một thiên đường Liên Xô hạnh phúc, trong đó công nhân là chủ nhân ông của đất nuớc:
Có đâu như ở bên Nga,
Ngày làm, ngày nghỉ đều là có lương.
(Văn học Xô VIết Nghệ Tĩnh)




Nay thì mọi người đã thấy thiên đường cộng sản tại Liên Xô, Trung quốc và Việt Nam. Đó là một kinh nghiệm hãi hùng của thế kỷ XX. Tuyên ngôn của Marx là những tiếng cười man rợ của người mộng du hòa với tiếng tru ghê rợn của loài sói trong đêm khuya.