381. Thiện từ huấn dụ Phi răn
Giải buồn một bổn khó khăn chẳng nài
Nam Kỳ Lục tỉnh ai ai
Ở đời có muốn lâu dài thời nghe
385. Gió tây thổi trước mũi ghe
Bồng con dắt vợ chạy te vô rừng
Người khôn ăn nói có chừng
Chớ đừng ngó thấy ở rừng mà chê.
Mắc điếm bợm bã mà ê
390. Chừng nào tin thiệt thì quê hư rồi
Ơn cha nghỉa mẹ đền bồi
Chớ đừng phụ bạc mà tồi bại thân
Làm trai giữ vẹn nghĩa nhân
Trung quân hiếu phụ thì thân đặng toàn
395. Gái thời tiết hạnh một đàng
Chớ đừng học thói Phi Lang (?) hư mình
Chớ đừng ăn quán ngủ đình
Mèo đàng chó điếm lộng tình đọa thân
Trung quân thác đặng thành thần
400. Ngày sau cũng kim lân phục hồi
Muốn cho danh vọng cao ngôi
Liều thân trả nợ đền bồi quân thân
Trào tây nhiều kẻ phi ân
Người nam sao chẳng xét thân mà nhờ
405. Đời nầy bối rối như tơ
Chòm ong vỡ ổ ngẩn ngơ cho người
Chớ đừng thấy vậy mà cười
Người phàm mắt thịt dễ ngươi (1) mà lầm
Mấy ai ở đặng nhứt tâm
410. Nắng toan giúp nón mưa dầm giúp tơi (2)
Gắng công mà ở với đời
Giàu nghèo thời để Phật trời định phân
Chớ đừng bạc nghĩa phi ân
Phật trời nay đã cầm cân công bình
415.Làm người xét nhục xét vinh
Chớ dừng ỷ thế đọa hình hết trông
Cơm ai mà đặng no lòng
Đất ai mà (ở) không lòng thương vua
Công danh phú quí có mùa
420. Làm lành niệm Phật tu chùa lâu năm
Đêm thanh nguyệt chiếu mười lăm
Mình lầm trời Phật có lầm ở đâu
Nào ai nhảy xuống ao sâu
Mà đo miệng cá uốn câu cho vừa.
425.Chớ đừng nói thiếu, nói thừa
Làm thân con gái thời chừa nguyệt hoa
Làm con có mẹ có cha
Không phải lỗ nẻ chun ra mà cuồng
Chỉ mành một sợi treo chuông
430.Người buồn lại gặp cảnh buồn khá thương
Gắng lòng đạo lý nhứt trường
Dầu ai lấp ngõ ngăn đường mặc ai
Đói lòng ăn bắp với khoai
Chờ cho tới lúc chiều mai coi đời.
435.Giữ lòng chớ đổi đừng dời
Dữ lành thời để Phật trời định cho
Làm người sao chẳng biết lo
Nhà ngói cũng hết, của kho chẳng còn
Càng ngày càng hao càng mòn
440. Mười phần hết chín chẳng còn người hung
Nói thời nói hết cho cùng
Đàn bà dạ ở bất trung nhiều người
Đứng thấy vui vậy mà cười
Phật trời đã xử mười người còn năm.
445. Đời nầy giả điếc giả câm
Biết ăn biết nói sôi tâm phừng phừng
Tiều phu xưa ở trên rừng
Gánh củi đổi gạo cầm chừng cũng no.
Công danh phú quí thời lo
450.Đến cơn bác loạn nằm co kêu trời
Chắp tay vái Phật cầu trời
Nhứt tâm thiện niệm trông đời bình an
Thầy xưa dạy bảo rõ ràng
Bắc phương gặp chuột ra đàng thời sang
455. Trong trào có một thị lang
Ấn rồng đem nạp phò an Tề trào (3)
Xét mình đã mấy công lao
Thầy xưa lặn lội biết bao nhọc nhằn.
Dạ sao dạ ở lăn quằn
460. Chớ đừng bắt chước mấy thằng bành tô.(4)
Áo thun áo bó mặc vô
Nó thấy niệm Phật nam mô nó cười
Bạc bảy sánh với vàng mười
Mua tiếng niệm Phật ít người bán cho
465. Hết đói rồi lại tới no
Làm người sao chẳng toan lo lâu dài
Chẳng kỳ mà tới chiều mai
Chừng nào Phật khiến như khoai gặp vồng
Người ngay đem dạ đợi trông
470. Người dữ thời lại lòng mong giựt đồ
Chắp tay niệm Phật nam mô
Lòng ta ta giữ hung đồ mặc ai
Tích thiện thì thiện huờn lai
Ai mà tích ác chiều mai tiêu hồn
475. Nước trong lòng để một bồn
Ngày sau thiên hạ tiếng đồn lưu danh
Đời này cũng khá làm lành
Gắng lòng niệm Phật cầu sanh ông bà
Chớ đừng phụ bạc áo dà
480. Ngày sau nối trị quốc gia yêu dùng
Thương người trung nghĩa không cùng
Trời đà mở cửa cho người khùng điên
Vì ai nên có giặc Phiên (5)
Phật sai chiến quốc Kim Phiên qua rày
485. Chừng nào Nam Việt hết đày
Phật biểu trở lại chẳng chầy bao lâu
Tháng năm sắp tới thời lâu
Tháng năm đi ngược về sau thời gần
Phật còn thương người nghĩa nhân
490. Lẽ nào để kẻ phi ân đấy loàn
Núi đá rày đặng thánh vàng
Nhà ngang dãy dọc xóm làng sung vinh
Thầy xưa lời để minh minh
Đố ai có biết giấy hình về đâu
495. Làm người chẳng xét cạn sâu
Làm sau cho biết đâu đâu mà tường
Gắng công mua đất lập vườn
Để cho con cháu sau tường dại khôn
Tích đức thời đặng lưu tồn
500. Tích tài như thể đầu cồn sóng xao
Đoài nhìn mấy cụm cù lao
Thương trong bá tánh biết sao ở đời
Nên hư chúng có Phật Trời
Bôn chôn sao khỏi đổi dời sao xong
505. Nước lòng dười đục trên trong
Thủ nhân vi chánh lẽ công thời màng
Cũng chưa có đặng cho an
Mà hồng lập xóm lập làng làm chi
Đời nầy nhiểu kẻ dễ khi
510. Tới chừng đến thế trốn đi đường nào
Khuyên người rán cậm lấy sào
Cặm đầu cho chặt cũng nhào xuống sông
Ngồi buồn bắt mặt vội trông
Tai nghe phưởng phất gió đông nhờ rày
515. Thương cha lại cám nghĩa thầy
Nhớ lời dạy bảo những ngày trường văn
Đói lòng thời lại phải ăn
Chừng nào ngó thấy cung trăng vui mừng
Ngó ra mé biển chốn chưn
520. Đất đồng ruộng mẩu nói chừng ngày sau
Câu thời câu đội công hầu
Chừng nào thiện ác đáo đầu sẽ hay
Nổi gió thì mây lại bay
Phật trôi ghét vạy thương ngay một tường
525.Thầy xưa vách ngõ chỉ đường
Dữ lành hai lẽ số thường định phân
Phật trời như thể cầm cân
Tại người bất nghĩa bất nhân lại phiền
Tham nơi đồng bạc đồng tiền
530. Chớ đừng ghét ngõ (7) ghen hiền mà hư
Chớ đừng đem dạ cẩu trư
Thấy người trung nghĩa ưu tư hại người
Thấy vui mà chẳng dám cười
Xem trong Nam Việt nhiều người bỏ thây
535. Thiệt đà Phật giỏi trời hay
Người phàm khác thể gốc cây biết gì
Công danh phú quí làm chi
Làm lành niệm Phật qui y giữ mình
Khó thời phải ở thể hết tình
540. Ai ai cũng vậy như mình thuở xưa
Trời đà vận chuyển gió mưa
Tam niên phong võ cũng chưa thấy đời
Biết sao lên đặng trên trời
Hỏi thăm cho rõ việc đời cạn sâu
545. Ai từng làm ruộng không trâu
Nước Tần sau lại thâu lai Hớn trào?(8)
Vận nghèo phải chịu biết sao
Chừng nào gặp hội cá ao vẫy vùng
Ơn cha nghĩa chúa không cùng
550.Đạo làm tôi tớ phải vùng liều thân.
Có nghĩa thì nói với nhân (9)
Biết ai mà đặng vun thân cho mình
Tuy là khác dạng khác hình
Lời ăn tiếng nói cũng tình nghĩa nhân
555. Biết sao cho phải mà phân
Người dưng khác họ là thân của mình
Cửa chùa mở rộng thinh thinh
Mặc tình bá tánh nhục vinh tại mình
Biết sao mà lại ép tình
560. Thân ai nấy độ biết mình phải không
Ngó ra thấy cá hóa long
Độ ai đem bỏ ở trong chùa nầy
Đêm nằm trằn trọc nhớ Thầy
Từ năm Kỷ Dậu châu mày đến nay
565. Thầy đà phưởng phất nương mây
Biết sao cho đặng tôi nay theo Thầy
Chừng nào tôi mãn căn đày
Vái thầy trở lại độ rày chúng sanh
Lập thân hành đạo dương danh
570. Vùa hương bát nước ai dành ngày sau
Chí tâm đào giếng cho sâu
Mãn cho trung hiếu thảm sầu từ đây
Đừng chê trời Phật chẳng hay
Ngày sau thân thể như cây không trồng
575.Chữ rằng sư phụ đạo đồng
Ơn cha nghĩa chúa nào lòng chẳng thương
Có đi nên mới biết đường
Không thời như kẻ ở vườn biết đâu
Sài-gòn Gia-định thảm sầu
580.Nước đâu mà chảy run cầu ngập cây
Nhiều người dạ thảo lòng ngay
Ngày sau cũng đặng lai đây sum vầy
Chẳng kỳ công trận cao dày
Lòng người ngay thẳng Phật Trời độ cho
585. Mặc ai bảy liệu ba lo
Giữ sao cho khỏi nằm co kêu trời
Đồng nai đá lửa rạng ngời
Vận hưng trời khiến lại vời về đây
Muốn cho tớ đặng gặp Thầy
590. Ăn ngay ở thiệt thì mầy thấy tao.
Đời xưa nay có khác nào
Muốn ra ai cấm muốn vào ai ngăn
Quán ta kinh sử đã rằng
Coi rồi lại khiến lòng hằng xót xa
595. Thấy đời tà mị quỉ ma
Ai mà thương Phật Phật mà thương ai
Thương Phật niệm Phật chiều mai
Chớ đừng bắt chước Phong lai bỏ mình
Vì ai nên mới ẩn hình
600. Phật đà biểu vậy gẫm tình ai hay
Việc rồi mới biết gian ngay
Chừng nào xét lại thì thây nằm đồng
Khác nhau có một tấm lòng
Chanh khế một dạ bưởi bồng cũng chua
605. Bây giờ đừng có tranh đua
Làm ruộng có mùa niệm Phật lâu năm
Chữ sanh tử bất sanh tâm
Mình lầm mình nói thánh nhân nào lầm
Kinh Phật là sách Minh Tâm
610. Coi rồi như thể trăng rầm tháng giêng
Nói ra anh chị lại phiền
Đời nầy nhiều bạc nhiều tiền thì hơn
Dùng cho cùng nghĩa dùng nhơn
Dùng chi tiền bạc mà coi hơn người
615. Ngữa than trời chín phật mười
Để cho thiên hạ nói cười khùng điên
Chừng nào trừ Cốt Đột yên
Thời người mới hết cười riêng chê thầm
Lời nói khôn dại tại tâm
620. Chớ đừng tích oán thù thâm làm gì
Đạo Phật rày đã hết suy
Từ nay sắp tới dĩ qui thượng đường
Ở cho biết dạ tâm cường
Bỏ lòng đạo tặc giữ đường thảo ngay
625.Làm lành niệm Phật thì hay
Công danh phú quí cho vay khỏi đòi
Tuy là nhựt nguyệt xét soi
Thời mình cũng xét cũng coi phận mình
Ai ma dám trách thiên đình
630. Công minh chánh lý xử hình ngày sau
Bây giờ lòng tưởng làm giàu
Tới chừng thiện ác đáo đầu ngồi lo
Hạ nguơn hồn phách tiêu tro
Chớ đừng thấy vậy ăn no vui cười
635. Tôi nói có chứng chín mười
Không phải một người nói chuyện bất minh
Ngày sau các nước lai chinh
Tây dương Anh quốc chiêu binh qua rày
Nữ phiên công chúa tài hay
640. Trận đồ bát quái đánh nay nửa lừng
Tương tranh quờn ấn trong rừng
Lòng buồn nói chuyện nhớ chừng nào chơi
Ai ai bền chí ở đời
Chừng nghe sấm đất cửa trời mở ra
645. Xử mình tiên bị kỳ gia
Hậu trị kỳ quốc nghỉ ra khó bì
Phật sai một nước dị kỳ
Mình thời có cánh khác thì người ta
Phật biểu qua xử tà ma
650.Nó mà ăn thịt người ta muôn ngàn
Thầy xưa dạy bảo tỏ tường
Làm người sao chẳng lành đường tà ma
Khuyên người trai gái trẻ già
Làm lành niệm Phật sau mà ấm thân
655. Phật thương kẻ nghĩa người nhân
Tại mình ở bạc vong ân chớ bì
Thấy trong Lục tỉnh nam kỳ
Chùa thiền rực rỡ cũng bì cù lao
Nhà thờ phố ngói thấp cao
660.Nam thanh nữ tú ra vào coi xinh
Hết nhục rồi tới thời vinh
Làm sao khỏi chốn đao binh mới tài
Ngồi buồn nói chuyện dông dài
Bắt quàng bắt niển nói hoài quên thôi
665. Bao giờ Chợ lớn hết vôi
Bắc nam hết cá mình ngồi thảnh thơi
Có thân thời phải xét đời
Nắng thời phải chịu đừng lời thở than
Bao giờ cho chúa tôi sang
670.Qua tới Dần Mẹo thời an nước nhà
Khuyên lòng bá tánh trẻ già
Niệm Phật chẳng tốn tiền nhà bao nhiêu
Phật muốn sống hết cho nhiều
Phật đâu có muốn xử tiêu làm gì
675. Nói khôn mà chẳng biết chi
Có chứng liều mạng thác thì khỏe thân
Tại mình ác đức bất nhân
Biểu ai tưới nước vun phân cho mình
Bời người ăn ở bất minh
680. Cho nên Trời khiến tà tinh hại rày
Đói rách là Phật bắt đày
Làm người chẵng nghĩ đêm ngày ưu tư
Nam-triều sau có quân sư
Coi mười tám nước chư châu phục tùng
685. Ngày sau nhiều kẻ anh hùng
Nghề văn nghiệp võ trí trung không cùng
Biết chừng nào ngủ không mùng
Bây giờ nói chuyện tầm khùng khó nghe
Lời Thầy ghi trước không e
690. Bây giờ nói chuyện trồng tre ai màng
Ở đây như kẻ lỡ đàng
Thương người xa xứ dạ càng chẵng yên
Phật tra ngũ thập dư niên
Tây phiên cai trị nam biên dữ lành
695.Nam triều rày đã rạng danh
Cớ sao các nước tương tranh nổi gì
Xét xem Lục tỉnh Nam kỳ
Phật trời ngồi chốn cung Ly An hòa
Tây phiên muốn lập nước nhà
700. Kết duyên Hớn thất thuận hòa dưới trên.
Phật cho cơ nghiệp làm nên
Chư châu chư quốc dưới trên một lòng
Đại Nam ngồi ngự đền rồng
Phật cho các nước đạo đồng tiêu bang
705. Bây giờ nhà dọc dãy ngang
Phố lầu chợ quán muôn ngàn người ta
Lập làng lập xóm vạn gia
Quan quân thiên hạ vào ra nhộn nhàng
Bây giờ lo việc chẳng an
710. Có thân phải giữ kẻo oan linh hồn
Thân nầy như thể đầu cồn
Giữ sao cho đặng tích tồn Đồng Nai
Ngày sau cũng đặng lâu dài
Tây phiên thời ở cõi ngoài làm ăn
715. Bao giờ Nhựt Nguyệt hiệp căn
Lập đời thượng cổ như trăng đêm rầm
Trường sanh bất tử chẳng lầm
Đời nầy sao cũng tuyệt âm không còn
Nói ra trong bụng héo hon
720. Thương Thầy cám cảnh lòng son sụt sùi
Làm tôi nhớ chúa ngùi ngùi
Biết sao mà đặng tới lui ngày rày
Tôi chưa có mãn căn đày
Lời phàm thời nói quả nay dương trần
725. Có thân thời khó với thân
Thân ôi! Thân có mấy lần gian nan
Người nói thời chẳng có tang
Tôi nói có tích mà mang tiếng đời
Chấp tay vái chín phương trời
730. Cầu mười phương phật cho đời bình an.
Đất Phật thời thiệt đất vàng
Trân châu mả nảo chang chang sáng ngời
Sơn tô bửu vật để đời
Đố ai có biết Phật Trời ở đâu
735.Chẳng lo đào giếng cho sâu
Tới chừng có khát nước đâu uống rày
Nợ đời có trả có vay
Giữ sao cho khỏi bỏ thây thuở nầy
Chắp tay niệm Phật vái Thầy
740. Đặng cho mình sống đời nầy mà coi
Đời cạn thời phải xét soi
Làm lành niệm Phật mà coi hội nầy
Sao sao chẳng kíp cũng chầy
Lời nói không Thầy đố mầy làm nên
745.Phiền người niệm Phật mà nên
Tôi mà nhắc lại có nên thời nhờ
Nói trong Lục tỉnh bây giờ
Làm lành niệm Phật mà chờ đợi vua
Nước Nam như thể cái chùa
750. Ngày sau các nước bốn mùa bán buôn
Bây giờ nói chuyện giải buồn
Nói chuyện luông tuồng biết trúng hay không
Tôi nói những chuyện minh mông
Ngày sau có lập chùa công phủ thờ
755. Thấy đời trần hạ ngẩn ngơ
Chừng nào gở đặng mối tơ hết sầu
Ví như Lưu Bị đi cầu
Lập thành Tân dả Kinh Châu an lòng
Đầu sơn làm hội công đồng
760.Hội mười tám nước xử trong cõi trần
Âm dương xử tội một lần
Vái Phật cầu Trời định phần ngày sau
Làm lành niệm Phật một câu
Chờ cho đất thấp ruộng sâu nên gò
765.Niệm Phật ý Phật phải dò
Thôi mới biết cạn biết gò biết sâu
Có sông có lộ có cầu
Bây giờ còn thảm còn sầu từ đây
Ăn trái nhớ kẻ trồng cây
770. Làm người thương vạy ghét ngay không đời.
Ai ai cũng ở trong trời
Ăn cơm của Phật lo đời cho tây
Tôi mà sống nói bữa nay
Ngày mai có thác bỏ thây cũng đành
775. Chim khôn lựa nhành cây lành
Dầu ai ăn trái bẻ nhành mặc ai
Chớ đừng ăn bắp chê khoai
Ăn cơm chê cháo chiều mai đói lòng
Khát nước thời chạy vô đồng
780. Chừng nào có đói trong lòng nam mô
Thương người bổn đạo Gia tô
Ngày sao có biết nam mô đạo gì
Đặt làm một bổn vỉnh vi
784. Đặng cho bá tánh chép ghi trong đời
Nam mô A Di Đà Phật
___
(1). Dễ ngươi: coi khinh, khinh thường.
(2). Tơi, hay áo tơi: Dụng cụ che mưa, đan bằng lá như một cái áo, rất rộng và dài xuống gần mắt cá chân hay dưới đầu gối.
(3). Thị lang nạp ấn: nói việc một quan lại tại Nam Kỳ nạp ấn tín đầu hàng tây.
(4).Bành tô; áo thun áo bó mặc vô:Y phục của người Pháp.
(5). Nó thấy niệm Phật nam mô nó cười: người Pháp khinh rẻ dân mình và đạo Phật.
(6).Phiên: người Pháp hay Ây Mỹ
(7). Ngọ hay ngõ là người tài giỏi. Tục ngữ có câu: "Có cứng mới đứng đầu gió, Có tài có ngọ mới đi ra xứ người."
(8). Tần: phải chăng là Việt Nam? Hớn trào là nước nào? Lai thâu là thâu tóm hay là tìm đến gia nhập? Xin vào trong một liên bang? Dẫu sao, Việt Nam là một liên bang, có thể sau này có nhiều liên bang khác ra đời.
(9). Từ câu 551-56, phải chăng Việt Nam thành liên bang, thành một hợp chúng quốc, gồm nhiều nước, nhiềuy sắc dân?
No comments:
Post a Comment