IV.VÂN TIÊN 3

KIM CỔ KỲ QUAN QUYỂN IV

VÂN TIÊN

PHẦN THỨ BA

785. Trước xem đời cổ vãng kim lai (1)
Trào Gia Nghị nào ai có rõ
Đời ma quỉ nhiều loài săng cỏ (2)
Đất Đồng nai đèn đỏ ai tường
Ví cũng như Triệu Tử Đương dương (3)
790. Đời hằng gọi trào Đường Tiết thị (4)
Chớ học thói Tào gia mong ngụy (5)
Đừng noi theo Đổng tặc lụy thân (6)
Xem thấy đời trần hạ khó phân
Liếc mắt thấy trung thần ít kẻ
795. Người ngay thảo thiệt thà trời đẻ
Đứa gian tà lỗ nẻ chun ra
Con mồ côi không mẹ không cha
Nên nó đè cột nhà nó đụng.
Người quân tử dĩ mưu trí dụng
800. Kẻ tiểu nhơn bất tụng đạo mầu


Giặc Bắc kinh sớm đánh tối đầu
Đời ít kẻ lo sau xem trước
Thấy niệm Phật thật thà lấn lướt
A dua hùa quờn ( quyền) tước Ngụy gia
805. Xem thấy đời con chẳng có cha
Mà bây gọi rằng nhà an trị
Sao ai chẳng lo đền ơn nghị (7)
Học thầy nào tưởng trị vui say
Lòng dặn lòng tưởng chữ thảo ngay
810. Trí bền trí, bỏ thây chẳng tiếc
Đạo quân thần nào ai có biết
Đứng anh hùng tử tiết danh thơm
Thà liều mình trả nợ áo cơm
Vong tử mang tiếng thơm muôn thuở
815. Đứa gian nịnh thấy càng mắc cỡ
Làm sao mà cho gặp thuở trên
Đạo tu niệm nhiều quên ít nhớ
Nỡ lòng nào đem dạ lấp ngơ
Chốn hạ trần nhiều nỗi bơ vơ
820. Đời hằng nói quên tơ nhờ vải
Con sanh đẻ đem lòng biển cải
Đạo làm tôi sao phải đạo nhà
Nói khôn thời khôn thuở nên (lên) ba
Còn có dại tới già cũng dại
825. Sao đây chẳng xem đi xét lại
Đạo nam mô bây lại đành chê
Sống ở cảnh, thác trở về quê
Làm sao cho khỏi chốn sông mê
Khá tu thân tưởng đạo ra bề
830. Noi Thánh trước đặng về cõi thọ
Tu nhơn đạo cứu trong một họ.
Phải lo bề thượng thọ qui căn
Của ở chùa thấy dễ nhiều ăn
Mà lỗi thửa búa trăng rìu nguyệt
835. Đạo tu niệm nhiều tà ít thiệt
Con trong nhà bụng biết làm sao
Vận còn nghèo phải chịu lao đao
Ví như thuở Tiết Giao (8) tị nạn
Sức bây giỏi như chàng Kim Đạn (9)
840.Vây Tống trào dấy loạn bao lâu
Người ở đời xét trước lo sau
Loài phản chúa đứt đầu có bữa
Con nhớ mẹ như lòng khát sữa
Trời đã mang bụng chữa chờ ngày
845.Vắn cổ kêu chẳng thấy lòng Thầy
Mõn hơi khóc còn đày đọa tớ
Ăn cơm chúa kẻ quên người nhớ
Đất Nam trào kẻ ở người đi
Mới lạy lên lạy xuống kiến vi
850. Cũ quen cuộc xưng vi tư chủ


Đạo niệm Phật không cầu không rủ
Sách nói rằng nhứt chủ vi gia
Học đạo lành sợ lỗi quốc gia
Đời ít kẻ xét ra đạo Phật
855. Đất dày vuông chở che vạn vật
Trời cao tròn soi khắp muôn dân
Nhơn nhơn đều các hữu kỳ phần (10)
Chốn chốn lại dĩ ân đợi vận
Người quân tử lo dày công trận
860. Kẻ tiểu nhơn tranh thực giận hờn
Làm sao trả nợ mười ơn
Xử nhơn đạo cho hơn trần tục
Chẳng đi tu lo đền dưỡng dục
Mãng lo nghèo phàm tục đọa thân
865. Trung Tống trào một tướng Trịnh Ân (11)
Nịnh Hớn thất phi ân Lữ Bố (12)
Sao bây lại mà không biết hổ
Đất nam trào tiên tổ chôn đâu
Dầu mày sừng trâu cũng huờn trâu
870. Chay mãn kiếp vô hầu ra khỉ (13)
Hại mạt Trụ vì chưng Đắc Kỷ (14)
Nối Tề trào ơn nghị tâm cung
Mình hờn mình ghét nịnh thương trung
Đừng thấy những chuyện hung tha thiết
875. Người quân tử chí tâm ai biết
Đất nam trào trả nợ tiếc thân
Người bạc ân để đó có phần
Vòng cao rộng một lần nầy tuyệt
Cơm Thượng Đế không lo Nam việt
880.Áo Nam trào chẳng biết ơn vua
Ví cũng như Lương Võ lập chùa (15)
Ngày sau cũng bốn mùa hương lạnh
Tu đạo đức giữ bề hiếu hạnh
Người làm lành Tiên cảnh đặng lên
885. Mình xét mình biết kẻ hư nên
Xác phàm tục pháo tên đừng sợ
Ấy mới gọi rằng người trả nợ
Khen cho người chẳng sợ lưới vương
Thấy hạ trần nhiều nỗi tai ương
890. Sao không sợ sa đường địa ngục
Chí tâm niệm đặng mà lánh tục
Phải lo bề dục báo thâm ân
Đặng mà để các lân (16) một tiếng
Đời thậm khổ vậy nên phiến biến
895. Hạ tây trào lòng khiến lại dây
Cơn nguy biến giải vây trả nợ
Thấy cơn khó giúp nhau tư trợ
Gặp hội giàu bưng bợ ai màng
890. Chốn Tam châu thây bỏ lấp đàng
Nơi địa ngục muôn ngàn thiên hạ
Tu hình dạng ngày sau mắc đọa
Giữ lòng lành vạn họa giai tiêu
Xem thấy đời sống ít thác nhiều
895. Thấy Võ Hậu thiết kế mưu sâu (17)
Tru thọ tiết bền lâu sao đặng.
Múc nước trong súc chùi đồ cặn
Người ở đời lội lặn hết hơi
Ai nghĩ ai đầu chẳng đội trời
900. Người nghĩ người chưn không đạp đất


Muốn vi cánh lo bề tông thất
Tại lòng người dạ bất tùng qui
Khen cho đời sao chẳng xét suy
Mà lấn lướt làm chi đạo Phật
905. Trời đã khiến nhiều loài súc vật
Nó hại người niệm Phật chẳng yên
Ngoài Kim phiên ( 18) giấy động các miền
Trong trào chánh bất tri tiền thế
Thương Lữ Vọng (19) ) lòng không vong phế
910. Tưởng Thái công mưu kế để dành
Mặc ý ai ngay dại khôn lanh
Đời ít kẻ công danh chẳng tưởng
Để mà lo đạo lý vi lương
Đừng học thói nhà Thương Bí Trọng (20 )

__

(1). Cổ vãng kim lai: thời xưa đã qua, thời bây giờ đến.

(2).Săng cỏ: săng là gỗ; săng cũng là cỏ dùng lợp nhà ; săng cỏ là cây cỏ.
(3).Triệu Tử : tức Triệu Vân, còn gọi là Triệu Tử Long thời TAM QUỐC . Lưu Bị khi ở Tân Dã bị Tào Tháo đánh bại bỏ chạy, quân Tào đuổi theo đến Đương Dương (Nay thuộc Hồ Bắc). thì Lưu Bị phải bỏ cả vợ con mà chạy về phía nam. Tướng tá lạc nhau, Triệu Vân một mình bảo vệ vợ con Lưu Bị đánh phá vòng vây trùng điệp của quân Tào, vượt cầu Trường Bản tìm gặp Lưu Bị, bảo toàn được A Đẩu. Triệu Vân giúp Lưu Bị lấy thành đô, bình định ích Châu, giữ chức Chinh Đông tướng quân, thường đánh nhau với Tào Tháo nhiều lần, bị quân Tào vây, Triệu Vân đều dùng kế phá được quân Tào. (Tam Quốc chí, Thục Liệt truyện)
(4). Trào Đường Tiết thị: Tiết Đào đời Đường là một danh kỹ. Kiều có câu "Dập dìu lá gió cành chim"là lấy tích thơ Tiết Đào lả lơi.Ý khuyên phụ nữ nên đoan chính không như Tiết Đào.

(5).Tào ngụy: chỉ Tào Tháo, gian thần nhà Hán.
(6):Đổng tặc:Đổng Trác: gian thần.
(7). Nghị: cũng như nghì là nghĩa ( ân nghĩa)
(8). Tiết Giao: Võ Tam Tư được Tiết Cương tha chết lại cùng Vi hậu mưu hại Tiết Cương, Tiết Giao. Sau Tiết Cương cùng các con là Tiết Giao, Tiết Quỳ, phò Lý Đán, đem binh về phục nghiệp Đường trào, trừ Vi Hậu, lên ngôi tức là Đường Duệ Tông .(Truyện Tiết Đinh San Chinh Tây)

(9). Kim Đạn: Kim Đạn Tử: tướng Phiên dưới tay Kim Ngột Truật giao chiến với Nhạc Phi nhà Tống.
(10). Các hữu kỳ phần: Ai đều có phần nấy.
(11). Trịnh Ân: Khi còn cầm quân tranh thiên hạ, Tống Thái-Tổ có người em kết nghĩa tên là Trịnh Ân, là một võ tướng dũng mãnh, tài ba, vợ Ân là Đào Tam Xuân cũng là một dũng tướng đã giúp Tống Thái tổ lấy thiên hạ...(Truyện Tam Hạ Nam Đường)
(12).Lữ Bố tướng nhà Hán thời Tam Quốc, là con nuôi Đình Nguyên sau giết Đình Nguyên, theo Đổng Trác , một quyền thần, làm con nuôi. Sau mắc mưu Tư Đồ Vương Doãn giết Đổng Trác. Sân khấu Việt Nam thường diễn tích "Tam anh chiến Lữ Bố" hoặc "Lữ Bố hí Điêu Thuyền".
(13). Hầu khỉ: Hầu và khỉ là một.

(14). Đắc Kỷ:Đát Kỷ hay còn gọi là Đắc Kỷ rất đẹp, Trụ vương mê Đắc Kỷ mà mất nước (Phong Thần Diễn Nghĩa)

(15). Lương Võ đế: Ai cũng phải trả nợ tiền kiếp như Lương Võ Đế trọn đời thờ Phật, sau phải mất nước táng thân.
(16).Gác lân, đài lân: Kỳ lân các. Thời nhà Hán, lập gác Kỳ Lân vẽ hình những công thần để biểu dương công trạng. Chinh Phụ ngâm có câu:Tài so Tần, Hoắc vẹn tuyền/ Tên ghi gác Khói, tượng truyền đài Lân (388)

(17). Võ Tắc Thiên (625- 725) tên thật là Võ Chiếu, là nữ hoàng duy nhất trong lịch sử Trung Quốc, là người dâm dục và tàn ác, giết con đẻ và con dâu. Tru thọ tiết nghĩa là bà giết những bậc đại thần lớn tuổi và những người khí tiết. ( Truyện Phong Thần).

(18). Kim phiên: đây nói về giặc Pháp giết dân và phá hoại chùa chiền, tàn hại Phật giáo.
(19).Lã Vọng: tên thật là Khương Thượng (姜尚), tự là Tử Nha (子牙), nên thường được gọi là Khương Tử Nha (姜仔呀). Nhà nghèo, tuổi già đi câu ở sông Vị, sau ra giúp Cơ Xương diệt vua Trụ tàn ác, tôn Cơ Xương lền làm vua tức Chu Vũ vương, được phong Tề Thái Công, là khai quốc công thần nhà Chu thế kỷ 12 trước Công nguyên .

(20). Bí Trọng: Vua Trụ ham mê Đắc Kỷ làm nhiều điều tàn bạo, Khương hoàng hậu can ngăn, vua sau cận thần là Bí Trọng làm hại Khương hoàng hậu (Phong Thần Diễn Nghĩa).