VII. THỪA NHÀN 5

KIM CỔ KỲ QUAN

Quyển VII

THỪA NHÀN
tập 5
tr.185- 193; cột 89-105
Tài liệu tham khảo: Audio Texas, Ấn bản 1964

89

3685.Giàu sang bọt nước hiệp bèo
Hoa thơm của Phật vận nghèo nhứt tâm

Biết người dạ thiển dạ thâm
Biết người tích oán loạn tâm cũng nhiều

Liêu – vương rơi lệ tùng triều
3690. Lòng Phật thấy ít thiệt nhiều lòng ma

Mãn trào Đại – Thánh ngài ra
Ngài tra việc Phật việc ma trong Trời

Phật ngài giải độ cứu người
Nước trà nước trắng giải mà tiêu ma

3695. Phật giải tiêu bịnh tà ma
Huờn sanh cải tử người ta thiệt hồn

Phật giải bá bịnh bất tồn
Hườn thân giỏi mạnh giữ hồn cho dân

Chớ đừng đắc thế ỷ thân
3700. Ngày sau đọa lại Phật phân rõ ràng

Lăng xăng đĩ điếm đứng đàng
Láo lua lỗ miệng tội toàn sa môn (1)

Xuất tình mới biết rằng khôn
Phật nào có cấm vô ngôn đoạn tình

3705. Tâm trung xuất khẩu loạn bình
Chánh tà tự khẩu khôn tình tự tâm.

Mới biết ngu trí thiển thâm
Không nghe lời nói như câm khó bàn

Đôi ba lần nữa sảy sàng (2)
3710.Hột nào còn lại trên sàng chỉ tinh

Phật rao khắp hết muôn binh
Quỉ tà thì xử chỉ tinh thì chừa

Phật Trời xử thế lọc lừa
Muốn theo làm Phật phải chừa lòng ma

3715. Mới đặng về chốn Tiên-nga
Bằng khôn qui chánh Diêm-la xử hồn

Thân tôi như giặc đánh dồn
Khẩn nguyền Trời Phật giữ hồn chánh minh

Nhơn trần khi (3) Phật bất linh
3720. Lòng tôi dám sợ cao minh phép tài

Tứ đại quá vãng xử tài
Khiến lòng nhơn vật cải ngoài đặng đâu

Tầm hiền tầm ngõ thì lâu
Người dữ chẳng thiếu biết đâu đẹp lòng

3725. Trâu tôi con cỡi con dòng
Lại thêm con nghé cực lòng phải chăng

90

Tuy là lời nói lăng xăng
Năm mình năm Phật riêng căn không nhuần

Năm Phật ngày tháng có chừng
3730. Năm mình lộn xộn năm nhuần năm không

Phật xét chẳng sót mảy lông
Ngày hung ngày kiết minh mông cõi trần

Sách xem cải Thánh vi Thần
Bất thuần nhơn vật cõi trần nạn sâu

3735. Đặt ra sao hạn đề câu
Đèn Trời thắp cúng biết đâu dạ người

Lập cung ký mạng từ người
Bói xem phù thủy hại người cao thâm

Dưng căn đổ đốt tại đâu
3740.Thọ thai đâm lẻ thiệt âu việc tà

Bài tế con sát bất hoà
Nằm sanh đầy tháng cúng mà tại đâu

Giáp niên lễ cúng lo âu
Từ đó tới lớn biết đâu cãi trời

3745.Mười hai thành số ở đời
Chí kỳ lục giáp thức thời tuổi trai

Quá tuần là tuổi của ai
Mười hai người thế sống dai chẳng còn

Cúng nhiều càng thác hao mòn
3750. Hai người thế giấy sao còn bịnh đau

Nam lâu thủy tạ cao sâu
Cháy giấy bài sậy tà đâu tà mình

Chẳng ai tưởng Phật Thiên đình
Tưởng tà tà mới nhập tình một câu

3755. Người khôn biết lẽ cạn sâu
Làm sao biết đặng việc đâu tri tình

Muốn nên nên lại cho mình
Muốn hư hư cũng độc tình nan lương

Ngồi buồn xem sách đau thương
3760.Xem thơ ngũ truyện nan lương tại mình

Tài bay như gã Ôn-Đình
Tà binh giúp sức trợ tình cũng hay

Kinh nọn (?) phù chú ra tay
Binh ma phép luyện linh nay vô hồi

3765. Đau nam chữa bắc thấy rồi
Nọn thời ra Nọn Tiên ngồi tòa sen

Niệm Trời niệm Phật lòng quen
Đạo nào nghĩ cũng bạc đen vô tình

91

Niệm Phật binh Phật giúp mình
3770. Quỉ ma phải sợ tà tình phải tiêu

Đời nầy như thể bún thiu
Đụng đâu rã rợt thuốc tiêu mốc xì

Ngó lén mà có hay gì
Chừng nào mở cửa biên thùy nhăn răng

3775. Hết nhịn rồi mới tới ăn
Hết ăn tới nhịn lăn xăn hôi nầy

Hết tớ rồi tới làm thầy
Hết Thầy làm tớ hội nầy ngẩn ngơ

Hết tại hết phép trơ trơ
3780.Hết khôn tới dại ngẩn ngơ cho người

Hết khóc rồi lại tới cười
Hết cười tới khóc thân người dễ chi

Hết thạnh rồi lại tới suy
Hết suy tới thạnh xiết chi nỗi phiền

3785. Hết dữ rồi lại tới hiền
Hết hiền tới dữ tại tiên quả căn

Hết khuyết tròn lại là trăng
Hết tròn khuyết lại là căn đời nầy

Hết hay tới dở khó bày
3790. Hết khéo tới vụng đời nầy trả vay

Hết vạy đổi lại làm ngay
Hết ngay làm vạy khó thay quả trần

Hết xa rồi lại về gần
Hết gần rồi lại định phần đi xa

3795.Hết con rồi lại tới cha
Hết vinh tới nhục xét ra khó bì

Hết nhục rồi tới vinh kỳ
Luân hồi trả quả biên thùy khá lo

Hết đói rồi lại tới no
3800. Hết no tới đói nằm co kêu trời

Hết ghét rồi tới thương đời
Hết thương tới ghét rã rời hai phương

Hết già tới trẻ càng thương
Hết xấu tới tốt Tây phương dựa kề

3805. Hết tốt tới xấu như hề
Hết lành tới rách nhiều bề đắng cay

Hết rách tới lành thương thay
Hết lợi tới hại đắng cay tại lòng

Có khi hết vợ hết chồng
3810. Hết cha hết mẹ sợ phòng hết con

92

Thấy đời đổi dạ thon von
Thương người dạ sắt lòng son không mòn

Đổi lòng đổi dạ sao còn
Cho nên Phật khiến hao mòn không ngăn

3815.Nghe thời ngoài miệng lăng xăng
Trong lòng chẳng biết không ăn câu nào

Phật ngồi cho kẻ ra vào
Đường đi khuất lấp chỗ nào chỉ cho

Mặc tình bảy liệu ba lo
3820. Phật nào có ép ăn no mặc tình

Mình suy mình nghĩ cho mình
Giỏi mà độ giải sáu Bình nên không

Mãn lo giác việc minh mông
Vợ con chẳng kể cũng không sờn lòng

3825. Trái tâm lỗi đạo vợ chồng
Một câu niệm Phật lỗi lòng Thánh Tiên

Khác lòng thời bạn ở riêng
Nhứt tâm tận lực Thánh Tiên chung cùng

Nghe lời trìu trìu mến anh hùng
3830.Chẳng nghe ba tiếng đùng đùng phân căn

Đồn rằng tàu chạy lăng xăng
Hội mười tám nước đủ ăn chỗ nầy

Bây giờ các việc tỏ bày
Nhờ Trời nhờ Phật độ rày công lao

3835. Nhơn phi hiền việc bất giao
Vậy nhi phi nghĩa chiêm bao chẳng dùng

Phi nhơn mạc kết anh hùng (4)
Quí quyền bất chánh bất tùng bất giao

Việc đời như thể chiêm bao
3840. Khó ăn khó nói khó sau phải bày

Linh dinh bất tớ vô Thầy
Nan tầm đệ tử khó rày tầm sư

Vãng sanh cứu tử lưu cư
Một phần Phật muốn cứu dư mười phần

3845. Liếc xem sự thế nan phân
Lòng ma thì có lòng Thần vốn không

Cọp đi vỡ ổ chòm ong
Hóa làm một trận cuồng phong thấy đời

Mạnh ai thì nấy kêu trời
3850. Người sao loạn dạ loạn lời người ôi!

Khuyên người giữ dạ nghe tôi
Tuy là nói dại thương ôi nói lành

93

Sống dầu khổ xác cũng đành
Thác vong trần thế làm lành qui Tây

3855. Cúng chùa như của cho vay
Sãi làm không phải sãi nay tội nhiều

Việc nào lưu hậu mai chiều
Đáo đầu thiện ác ít nhiều thì hay

Chớ xưng phép giỏi tài nay
3860.Lòng không tích Phật thương thay xác phàm

Lo độ cũng như lo làm
Không lo tích Phật xác phàm lưới mê

Xét đường tội phước ủ ê
Không xét vận đọa lê mê cả đời

3865. Sợ lỗi lòng Phật lòng Trời
Hồn sa địa ngục tội hành u mê

Xưa thời Nguyễn chúa trào Lê
Nay an Trần-chúa Nguyễn Lê thạnh thời

Tam thinh xuất hiện điềm Trời
3870. Nguyễn Trần hai họ thuận thời nhơn dân

Đừng phiền nói việc hiếu ân
Có nhơn có đạo có thân coi đời

Vô nhơn vô đạo trách Trời
Minh tâm dạy đó Phật Trời dạy đây

3875. Khuyên khuyên điểm điểm thảo ngay
Xét tâm tận xét theo đây vuông tròn

Đừng chưng mặt điếm Saigon
Đời nầy điếm mất quê còn người ôi

Người hiền thì hiệp chúa tôi
3880. Người dữ thấy đó thương ôi không còn

Đời nào sóng bổ trôi hòn
Tang điền hóa hải núi còn thành đô

	MINH KÝ

3883.Nước lóng trong lụy nhỏ dầm dầm
Tưởng cổ vảng ngọc trầm bi lụy
Khán phường phố tận tình cáo-thị
Xuất tâm ngôn anh chị tường tri
Kể từ ngày sư phụ ra đi
3888. Tôi lâm bịnh vận suy tri chùa miểu
Hữu kim lai tận tình thượng biểu
Sát Trần Gia-cổ miểu tàng tu
3891. Phải ra lời tận ý thôn phu

94

Ngồi buồn sầu cầu đạo nam mô
Không ai chỉ tính héo khô gan vàng

Tới đây như kẻ lỡ đàng
3895.Thử người cho biết ngỡ ngàng thân cô?

Tá điền tứ đại Nam-mô
Ngặt tình thậm ngặt Gia-tô khi Trời

Việc nay phân đã cạn lời
Xem người trong dạ khi thời đơn cô

3900.Dạy lành niệm Phật nam-mô
Tam niên hạn hán phơi khô thân hình

Lo sao lo có một mình
Than dài thở vắn thân hình xếp ve

Nói lời dòm ý ít nghe
3905.Nhẩn mà chê đắng cay the lại dùng.

Phát phù qui đạo xưng hùng
Xét lui xét tới vô cùng làm tôi

Đồng rằng khuyên giáo thương ôi!
Đại đề đất Thuấn chúa tôi sum vầy

3910. Cười chê chi kẻ ăn mày
Sá bao thân tớ thương Thầy lâm nguy

Mũi dại lái chịu lời khi
Lái dạy lái chịu làm nguy nặng lời

Ngưỡng thân trên có Phật Trời
3915. Người ngay mắc nạn nhiều lời đắng cay

Người phàm mắt bịt chẳng hay
Phật Trời soi xét người ngay mắc nàn

Đường đi qua Tây-điện một đàng
Vì ai lấp ngõ lỡ làng từ đây

3920. Khổ từ đây dễ nào hay
Làm thơ Minh-ký cầm tay than thầm


Khuyên anh chị trí ngu độ lượng
E chẳng phải con cô hại dượng
Thiệt một giòng con dượng hại ngô
3925.Có ai từng chú lại lấy cô
Sanh con dữ nam mô hại Phật
E phi tộc bàn nhơn dạt vật
Bất minh tình dối Phật nam mô
Tùng Tàu - man thiết kế Gia-Tô
3930. Bất ưu hậu cơm khô gói cất

95

Kẻ vô tình phụ tôi cù bất
Vật ngọt ngon gói cất để dành
Con nhà ma giữ dạ làm lành
Con nhà Phật không lành làm dữ
3935. Kể từ thuở Thầy ra giáo tử
Xem lê dân nan xử định tâm
Thầy dạy Ông cứ hiểm cư lâm
Lai kinh địa cơ thâm Nam-điện
Trách là trách hà nhơn vô biện

3940. Phiền là phiền dĩ tiện say sưa
Rượu thịt nhiều nhiều kẻ dụng ưa
Vầy một tiệc say sưa dụng trí
Tửu bất túy nhân nhân tự túy
Huê bất mê nhân nhân ý mê

3945.Hiếu trung hiệp ý phu thê
Hồng nhan Đắc-kỷ Trụ mê sát thần

Bất sát trung nịnh ân cần
Cầu thê sát tướng trung thần mạt Thương

Sát thê cầu tướng tận vương
3950. Cầu thê sát tướng tùng Thương vi tà

Phải xem trung nịnh nước nhà
Dưỡng trung điều luật dưỡng tà vương hô

Nịnh phụ sa đắm tùng ngôn
Tàn gia tận quốc phế khôn vong Càn

3955.Trung can nghĩa khí vẹn toàn
Đạo nào xét lý tưởng Càn trọng khôn

Người nào tùng nịnh hiệp ngôn
Lòng không độ chánh một môn phản Thần

Vùa hương bát nước thì gần
3960.Lòng người bất chánh phản thần thì xa

Có lời nói trước hôm qua
Bữa nay nhắc lại con ma chẳng dùng

Chê tôi nói trước nói khùng
Cho nên dạ đó bất tùng di ngôn

3965. Nghĩ đời hết dại hết khôn
Hết khôn tồn dại chánh ngôn bất dùng

Xuất tình thức trí anh hùng
Vô tửu nhi túy bất tùng quỉ ma

Nào nào có ép nghe ta
3970. Lòng Phật Phật biết lòng ma ma tường

96

Hai người đi hiệp một đường
Đây dầu biết một đó tường bảy phân

Rạng đền trên Nghĩa dưới Nhân
Đó mười đây một đây dân đó làng

3975.Phải phân khôn dại rõ ràng
Chừng nào thấy khó tầm đàng lại đây

Gà cồ ăn quẫn cối xay
Tự mình nói chuyện cà vay hỡi lòng

Qua Tây vác lưới bủa vòng
3980. Phật Tây Tây Phật mượn lòng ai hay

Cuồng tâm lộng ngữ khó thay
Khôn xưa tôi sợ khôn nay không màng

Phải đó quấy đó xiêu càng
3984. Nhứt ngôn ít mặt lăng loàn nhiều ngươi

Như vàng để dạ tốt tươi
Sợ khi dại dột mắc ngươi quỉ tà

Người khôn sợ kẻ thiệt thà
Nói thời đáng nói quỉ mà Thánh-Tiên

Vô sự vô lự thời yên
3990. Quốc-vương thủy thổ Thánh Tiên chưa hòa

Không lo sao rạng nước nhà
Loạn đời loạn quốc ăn mà sao ngon

Thảm phiền một nỗi vợ con
Coi tôi như rác héo hon tấm lòng

3995.Thấy đời ngao ngán bao đồng
Ai sao tôi biết trong lòng hết trơn

Đời nầy hoặc giả hoặc chơn
Hoặc chơn hoặc giả thiệt ơn ít người

Thiếc chì muốn đổi vàng mười
4000. Đời nầy tham vậy nhiều người bất nhơn

Trải xem một cảnh Thất sơn
Nhìn tường hương tổng phi ơn bất tùng

Thêm dân chê Phật nói khùng
Nơi nơi cường bạo xưng hùng bất lương

4005.Phạm tăng phạm Phật khá thương
Phạm lời ghi gắng phạm vương phản Thần

Nhơn phú tất phạm nhơn bần
Phật Trời tất chí khi trần nhơn hung

Bất khi đạo nghĩa hiếu trung
4010.Phật Trời chịu tiếng si lung cảm phiền

Chẳng nghe thưở trước tu hiền
Giáo nhơn phò chúa cảm phiền tu hung.

97

Đừng khi điên dại cùi phung
Quả trần để đó nịnh trung coi đời

4015.Tu sao buôn bán cái lời
Nói hơi cỡi hạc lên Trời thông tri

Kim-Cổ lập hội tràng thi
Nam-kỳ Lục-tỉnh tu tri ra tài

Mặc tình văn võ thơ bài
4020.Trí mưu lập hậu hữu tài mới khôn

Chữ rằng nhĩ thính thiện ngôn
Bất đọa tam ác nhứt môn phước tài

Thiện nhơn hậu nhựt hớn hài
Sum vinh quyền quí lâu dài Thái-sơn

4025.Chẳng kỳ nói nghĩa nói nhơn
Trong lòng phi nghĩa phi ân cũng tường

Dạ sao dạ ở phi thường
Sớm đầu tối đánh làm đường rối toan

Lương y xưa giỏi Triệu-Ngang
4030.Vân-Tiên vắn tủi còn mang đui mù

Bói xem sau đặng võng dù
Người ngay khỏi bịnh đui mù chẳng an

Vận nghèo ôm bụng thở than
Thiệt mà không thiệt dọc ngang không chừng

4035.Nhiều lời cay đắng ớt gừng
Sợ người ăn nói không chừng chỉn ghê

Chữ tình là đạo phu thê
Thiên-Luông Thể Phụng ai chê không bì

Lê Huê đầu Tiết nan kỳ
4040.Một vay mười trả biên thùy khá ngay

Phép Phật như thể hàn the
Đứt đầu mọc lại không nghe Giang-Phàm

Mười người nó chuyện ăn làm
Không ai nói đạo Gian-Phàm khớ trông.

4045.Thân liền mà mất khi không
Chẳng kỳ đứt cổ khó trông đứt đầu

Đứt đầu mọc thêm lại khó cầu
Rồi đây ngó thấy đứt đầu thả trôi.

Làm chay mõ rối chay thôi chỗ nào
4050.Rối thì thiệt rối chay thôi chỗ nào

Trên có Bắc-đẩu Nam-Tào
Xét soi chay mặn lòng nào vạy ngay

Hạ trần ai cũng xưng hay
Đạo thời ái đạo lời ngay phải bày

98

4055. Thuở xưa người chẳng tưởng Thầy
Tiếng đồn Lục Tỉnh việc nầy nghĩ thôi

Tôi nam tầm Phật Bướm Vôi
Tìm qua Tây quốc Thánh tôi Chúa Trời

Phật tôi đức cả trao lời
4060.Xét soi thế giái tri thời càn khôn

Phật Trùm sánh đức chư môn
Niệm tâm tích Phật Càn khôn ứng lòng

Thân tôi như thể bánh phồng
Trở qua trở lại mặt hồng lửa than

4065.Miễn cho nổi mặt bằng trang
Quân Thần phụ tử đạt an một lòng

Nguyện cho sum hiệp bá tòng
Nhành dương muôn dạ héo lòng từ đây

Than rằng chê Phật không hay
4070. Chê Trời không độ lạ thay cái lòng

Phật Trời soi xét bao đồng
Đâm heo thuốc chó khó lòng người ôi!

Làm giặc loạn chúa loạn tôi
Sát nhơn vô số tội thôi nặng nề

4075. Nước nào trị nấy trọn bề
Trào nào dấy loạn tội về Diêm-vương

Giứt tình thiên các nhứt phương
Thầy đeo đoạn thảm tớ vương mối sầu

Qua Tây nhứt bái cúi đầu
4080. Trở về Nam-quốc lập lầu Nam-khương

Vô trào quân quốc thi lương
Thi tài văn võ đao thương hại người

Chẳng lo việc thế chê cười
Sợ lòng lòng sợ cho người người ôi!

4085.Sợ Trời Phật ghét mà thôi
Thị phi dầu ghét thiệt tôi không màng

Thủy thổ ân trọng ngàn vàng
Đạo lý tối đại sao chàng chẳng nghe

Dùng nước súc miệng sạch ke !
4090. Cà kê dê ngỗng không nghe lời nầy

Sạch dơ lời nói tỏ bày
Líu lo ngọng lịu chê rày nói dai

Dụng nước rửa đặng sạch dơ
Không biết thủy thổ trơ trơ hoàn hoàn

4095.Dưỡng nhơn ẩm thực phú bần
Ơn thâm thủy thổ mậu trần dưỡng nhi

99

Dưỡng tử sanh tử bất ly
Mẹ dơ con sạch con đi vớ giầy

Cần tớ ít kẻ cần Thầy
4100. Nuôi ong tay áo cho rầy lỗ tai

Trong lòng chẳng muốn của ai
Lộc đời để hậu chiều mai nuôi đời

Con mà lấy mẹ nghịch Trời
Cha lấy con dại sanh đời loạn ly

4105.Nói rồi cho nhớ lời ghi
Chừng nào thấy việc loạn ly biết lời

Nơi nơi khổ não cho đời
Dư trăm việc khổ biết lời để ghi

Thứ ba người hỡi còn ghi
4110.Thứ tư thấy việc sầu bi muôn ngàn

Tới đó mới biết đá vàng
Bây giờ như lửa cà ràng mới nhen

Người nghèo ai thấy mà khen
Nhắp nhem ngọn lửa dễ chen mấy lò

4115. Gắng công ăn học nên trò
Muốn an phận sĩ phải dò lòng sư

Lửa vùi chưa ấm lòng lư
Không say quên hết lời sư dặn dò

Không nhạn phải gởi thơ cò
4120. Gởi qua Tây-điện tôi phò Hớn-bang

Nói xuôi thì việc mới an
Om tai trái mắt để ngang dựa lòng

Nương theo thế loạn bịt bòng
Nói ngay nhiều kẻ phản lòng ghét ta

4125. Gập ghình trào quốc quỉ ma
Nói ngang theo Phật xuôi ta đoạn tình

Dư trăm việc thế bất bình
Lòng xuôi theo thế sợ mình không xuôi

Lòng phiền tà nịnh không nguôi
4130.Ơn thâm chưa trả sao xuôi lòng phiền

Ngưỡng than trên dưới hai miền
Xét soi tỏ rạng trợ hiền ra công

Đời nầy nhiều nỗi mưa giông
Mùa màng thất bát nặng công cày bừa

4135. Nói ra nhiều kẻ chẳng vừa
Chuột chim ăn phá chẳng chừa việc chi

Sao bằng niệm Phật từ bi
Không làm sao có vật chi mà xài

100

Việc làm là việc ở ngoài
4140. Niệm tâm tưởng Phật thường hoài ai hay

Có làm có của cho vay
Tưởng bao nhiêu đó không hay việc lành

Làm quan ai khỏi oai hành
Làm giàu ít kẻ nói lành việc tu

4145.Thủng thẳng làm độ ngao du
Ít người thức trí việc tu rõ ràng

Trái tâm lỗi dạ lạc đàng
Thuận tâm thuận dạ ngay hàng phép phuông

Làm lành một thuở lụy tuôn
4150. Gặp cơn bát loạn lành tuôn một lần

Hết cơn bát loạn rần rần
Đụng đâu chưởi đó bất Thần bất quân

Làm sao khỏi chốn trầm luân
Chẳng thiệt tâm tánh khi quân sát Thần

4155. Quốc loạn xỉ nhục quân Thần
Gia loạn xỉ nhục phú bần chủ gia

Ở đời mất mẹ còn cha
Mắt cha còn mẹ chủ gia một người

Loạn sao loạn việc chín mười
4160.Loạn gia loạn quốc loạn người chúa tôi

Phi quân phi phụ thương ôi
Phi Thần phi tử phi ngôi quân Thần

Bắt tham phu quí đọa trần
Thú tri gia thảo hiến cần quí nhơn

4165. Lập tâm thủ nghĩa vi ơn
Lập thân hành đạo tri nhơn gia bần

Thấy thác niệm Phật rần rần
Hết cơn thác đói khi Thần dối Tiên

Nước nào dấy loạn chẳng yên
4170.Hao binh tổn tướng tội riêng dễ gì

Làm cho xao xuyến biên thùy
Quân Thần bất chánh dễ gì nhơn dân

Quân Thần bất chánh loạn phân
Bất thuần thiên địa nhơn dân dễ gì

4175. Xuất tình ngôn chánh nan kỳ
Hoàng thiên giáo đạo bất tùy mang eo

Nam-thiên mặt trắng phải theo
Hớn Gia duyên thiện cheo leo phải tùy

Ông xưa thất thủ Hạ bì
4180. Nay tôi độc mã phải vì làm gương

101

Nhựt nhựt hành đắc tiện phương
Thời thời phát thiện tâm vương trungbình

Mình cũng một cõi trung đình
Xử trần bất chánh đọa hình dễ đâu

4185. Trào nào vua trị chẳng lâu
Quân Thần vô nhãn thấy đâu cho tường.

E lâm tội hậu nhiều đường
Hoàng thiên hữu nhãn minh tường xét soi

Trung trần hữu thể mờ coi
4190.Diêm – đình vô dạng nhãn soi tỏ tường

Dương-gian lầm lỗi nhiều đường
Văn chương chế sự bất tường loạn tâm

Đa hộ đa quận như lâm
Đa cung đa mạng đa tâm bất bình

4195. Đa nhơn đa vật đa hình (5)
Nhiều người cung mạng trong mình biết đâu

Thời người cũng được sống lâu
Không biết mà chết để đâu cũng bằng

Khiến chi éo sách không ngằng
4200. Quanh co vạy vọ thiệt rằng vô phương

Nước nghèo Trời Phật còn thương
Thời hưng vận đạt tứ phương phục tùng

Mưu gian phá hội tung bùng
Giấu nào không biết xưng hùng dễ chi

4205. Thiên cơ vận chuyển thạnh suy
Tu tâm tích đạo dỉ tri bất tùy

Thọ tài oán trái nan kỳ
Mắc nợ công khố dễ gì người ôi!

Làm hiền thủ chánh theo tôi
4210.Phật còn nhồi nhã chưa thôi xác phàm

Tích Phật hơn tích dạ làm
Đời nầy cận địa hồn phàm viễn thiên

Làm thiếu Du-Thánh ngài biên
Tôi ai nấy chịu ghi riêng từ người

4215. Rủ nhau dụm bảy dụm mười
Khúc tùng a ý thì người tội chung

Một nhà kẻ nịnh người trung
Kẻ là người chánh bất chung tội mình

Chẳng nghe Thánh giáo thiện tình
4220.Nhơn gian phước tội thiên đình chiếu tri

Ngọc hoàng chiếu số nhơn khi
Phật ngồi cõi thọ từ bi thảm phiền

102

Xem đâu không thấy việc hiền
Thấy nhiều việc dữ thảm phiền từ cơn

4225. Giữ lòng gắn chặt keo sơn
Chừng nào dời đổi nguồn cơn tại Trời

Nên hư phước họa tại thời
Người phàm cải đặng Phật Trời hay sao?

Dặn lòng lòng chớ lãng xao
4230. Nhứt tâm niệm khổ lao vận thời

Thiên Tiên trí thức Phật Trời
Phải ra đầu thú để lời hậu lai

Địa Tiên bất thức chiều mai
Bất tri nhơn sự hậu lai phục tùng

4335.Trước xưng Tây-sĩ anh hùng
Hậu lai Nam-Việt vô cùng trí tri

Thời Trời vận khiến trước suy
Kim lai kế hậu tiên tri vận thời

Tri tri vàng đá để đời
4340. Biết là có đổi có dời hay không

Phật Trời sở định của công
Giữ lòng minh chánh phước không tại Trời

Giỏi sao qua phép Phật Trời
Mà xưng rằng giỏi người đời không phân

4345.Lá lay am tự các lân
Lều tranh trại muối tu thân xưa thiền

Không nhớ thuở trước người hiền
Hậu lai cực khổ chớ phiền nhiều hung

Nghĩ mình trung cũng mất trung
4350.Thảo như mất thảo suy lung tiếng đời

Chừng nào Nam-Việt thạnh thời
Hết sầu hết thảm hết lời ngu si

Để cho trần thế người khi
Việc nào trả trước bất tri nhãn tiền

4355. Luân hồi ba cõi ưu phiền
Qui lai trả quả qui tiền quá thân

Tu phải gặp đặng Thánh ân
Người nào tu quấy huờn dân đọa hoài

Tu trong còn sợ đọa ngoài
4360. Sợ e âm tự tu ngoài đọa trong

Sang giàu bọt nước mùa đông
Lao xao buổi chợ gió giông tan tành

Chim khôn thì kiếm cây lành
Người khôn kiếm chốn chúa lành nương thân

103

4365. Bất kỳ nam nữ quan dân
Hữu tình nhi ngộ tế tân an hòa

Đạo Ông hiệp với đạo Bà
Sum vinh tấn phát nước nhà tựu đông

Anh hùng dõng lực đắc công
4370.Tiểu nhơn thối chí tăng long bất tường

Do mạng bất do cang cường
Do nhơn phước đức minh tường oai linh

Bất do cang dõng sử kinh
Nhơn do phước chí tâm linh tại tình

4375. Tích đức huờn đức cho mình
Tích ác huờn ác đọa mình hình sử kinh

Minh tâm bất giáo tà tinh
Cuồng ngôn loạn ngữ sử kinh đa lời

Chẳng suy nghĩa lý ở đời
4380.Chế đa văn chế rã rời Phật ta

Chế đời hết Phật còn ma
Lòng Phật Phật biết lòng ma ma tường

Chữ nghĩa lý luật giữa đường
Hữu tà hữu chánh bất tường tại tâm

4385.Phật trời cấm việc tà dâm
Vi nhơn bất dục cơ thâm bất tà

Làm sao nối trị nước nhà
Dài giòng cả họ ông bà con đông

Cô thân độc mã vô công
4390.Quốc-vương thủy thổ vốn không cậy nhờ

Sao mao tiếng giậy sanh cờ
Xưng Thầy Gia-Nghị một giờ xử tiêu

Trương buồm bao quản gió xiêu
Giữa vời biển thẩm Trời Nghiêu thổi ròng

4395.Ố ái ái ố tại lòng
Quản bao bao quản giữa giòng hải đông

Nam-mô hột Phật Hóa-Công
Tu nào có giỏi tôi không theo rày

Tôi theo Thánh chúa trả đày
4400. Lầm mưu gian trá hội nầy báo ân

Phật Trời tưới nước vun phân
Tại mình phi nghĩa bất nhân chẳng dò

Lộ lỡ sau có bến đò
Bộ hành Lục-tỉnh lần dò tới đây

4405.Phật cho dở dở hay hay
Tại Trời Phật khiến lòng nay cho người

104

Rẻ mà không biết khó cười
Mắc mà biết hết thương người đời nay

Tiền trần xử thế chỗ đây
4410. Bản rao chư quận đều hay ra lời

Nên hư trên có Phật Trời
Giặc mà không giặc người đời biết đâu

Hạ nguơn thọ họa ốm đau
Bá nhơn bá bụng biết đâu an hòa

4415.Sợ là thiệt sợ giặc nhà
Không mà nói có thiệt là khó âu

Bửu Sơn mưu kế thâm sâu
Tây Nam Tần Khách đâu đâu thọ trì

Xuất Vương nước lụt một kỳ
4420. Dời ra biển ngoại nước tùy lụt chung

Qui y bổn đạo si lung
Đều thì lầm quán cội thung giả người

Nơi nơi lầm quán tức cười
Phật ngồi giáo đạo thương người tưởng ma

4425. Bồi hồi thốn thức quốc gia
Tý vi ẩn sĩ thiết tha nan tường

Thuở xưa Thiên-Tuế phò Đường
Bao-Công giúp Tống miên trường quốc gia

Vận suy Tiên Thánh chưa ra
4430.Giả làm thương quán giúp ta truyền nghề

Nói ra thậm khổ nhiều bề
Dấu mà dấu mất không nghề nào hay

Nghiêng vai lãnh bức tờ mây
Dạ trong vương thổ tầm Tây cha mình

4435. Thú vui huê nở biên đình
Tai nghe các nước giống hình tới đây

Dập dìu quan khách Tàu Tây
Đức cha nhà phước vui thay lạ lùng

Nhớ xưa tam hữu xưng hùng
4440.Đào viên kết nghĩa nay cùng đường đi

Bao giờ gặp bạn cố tri
Kết tình huynh đệ tử ly sanh tùng

Cổ vãng Ngũ hổ tam hùng
Kim lai dục đắc phục tùng bá nhân

4445.Nhứt tâm ngọc hữu vi ân
Lưỡng tình phản bối phi ân bất tùng

Các nơi chư sĩ anh hùng
Nam thanh nữ tú phục tùng vui thay

105

Tôi đặt mấy bổn không hay
4450. Nôm na mấy lớp nói nay tật khùng

Dám khuyên chư sĩ anh hùng
Coi dầu biết quấy chẳng dùng chớ chê

Người Điên thì nói việc quê
Đứa khùng đâu dám cười chê anh hùng

4455. Người khôn chê đứa tầm khùng
Tầm khùng chê kẻ anh hùng khùng điên

Đêm nằm trăn trở chẳng yên
Tức cười đứa dại chê Điên chẳng dò

Chim khôn tránh bẫy tránh giò
4460.Người khôn tránh kẻ cu cò mới âu

Thấy lòng con vợ sầu đâu
Sầu nầy nghèo khổ chẳng âu đạo mầu

Nói ra vùi hốt chẳng cầu

Phủ ngang phủ dọc nhức đầu điếc tai

106

4465.Sầu đời mai hiệp trước (trúc ) mai
Sầu đâu sầu đó không ai đỡ dùm

Nói sao nhiều việc lạ lùng
Ai mà bất nghĩa chẳng dùng một ai

Thấy xưa buộc cổ giây gai
4470. Đắng cay cho đó không ai giữ lòng

Sơn khê đá nổi chập chồng
Phật Trời xét đạo khó lòng người ôi !

Thủ trung mới hiệp lòng tôi
Lòng nào bạc nghỉa lòng thôi bởi lòng

4475. Đồng xu đồng bạc vợ chồng
Không xu không bạc tấm lòng sơ rơ

NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT

Tới đây bổn chánh rách còn thiếu

_____
(1)..sa môn: thầy tu Phật giáo.
(2). sàng sảy: sau khi xay lúa xong người ta phải sàng sảy để phân loại còn vỏ và loại không còn vỏ lúa. Loại không còn vỏ lúa thì đem ra giã thành ra tấm, cám và gạo.
(3). khi: khinh bỉ.
(4).Phi nhơn mạc kết anh hùng /Quí quyền bất chánh bất tùng bất giao:Người anh hùng không kết bạn với kẻ bất nhân/ Bọn quyền quý mà bất chánh thì không nên giao thiệp.
(5).Đa nhơn đa vật đa hình: nhiều người, nhiều vật, nhiều hình.