=
Nguyễn Chí Thiện
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bước tới: menu, tìm kiếm
Nguyễn Chí Thiện (sinh 27 tháng 2 năm 1939 tại Hà Nội) là một nhà thơ phản kháng người Việt Nam. Ông từng bị nhà chức trách của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và của Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam bắt giam tổng cộng 27 năm tù vì tội "phản tuyên truyền"[cần dẫn nguồn].
Ông được phóng thích ngày 28 tháng 10 năm 1991 và đến tháng 1 năm 1995 thì được xuất cảnh sang Hoa Kỳ.
Mục lục [ẩn]
1 Đóng góp văn học
2 Vài bài tiêu biểu
3 Chú thích
4 Liên kết ngoài
[sửa] Đóng góp văn học
Tập thơ Hoa Địa ngục của ông xuất hiện ở hải ngoại vào năm 1980 sau khi tác phẩm này được lén đưa vào toà đại sứ Anh tại Hà Nội và được giáo sư Patrick J. Honey thuộc Đại học Luân Đôn (University of London), nhân chuyến đi Việt Nam năm 1979, mang được ra ngoài nước để phổ biến. Một lá thư kèm trong tập thơ mở đầu với lời ngỏ:
Nhân danh hàng triệu nạn nhân vô tội của chế độ độc tài, đã ngã gục hay còn đang phải chịu đựng một cái chết dần mòn và đau đớn trong gông cùm cộng sản, tôi xin ông vui lòng cho phổ biến những bài thơ này trên mảnh đất tự do của quý quốc. Đó là kết quả 20 năm làm việc của tôi, phần lớn được sáng tác trong những năm tôi bị giam cầm.
Vì tập thơ không ghi tên tác giả[1] nên lần in đầu tiên năm 1980 do "Uỷ ban Tranh đấu cho Tù nhân Chính trị tại Việt Nam" phát hành tại Washington D.C. ghi tác giả là "Khuyết danh" hay "Ngục Sĩ" với tựa Tiếng Vọng Từ Đáy Vực. Năm 1981, ấn bản khác của báo Văn nghệ Tiền phong phát hành dưới tựa Bản Chúc thư Của Một Người Việt Nam được phổ biến. Nhan đề Hoa Địa ngục được dùng đầu tiên năm 1984 khi Yale Center for International & Area Studies in bản tiếng Anh Flowers from Hell do Huỳnh Sanh Thông dịch. Sau này người ta mới biết đến tên Nguyễn Chí Thiện.
Một số bài thơ trong Hoa Địa ngục đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc trong tập Ngục ca.
Năm 1985 thơ ông đoạt giải "Thơ Quốc tế Rotterdam" (Rotterdam International Poetry Prize). Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International), Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) cùng những chính khách như Léopold Senghor (cựu tổng thống Sénégal), John Major (cựu thủ tướng Anh) và vua Hussein của Jordan từng lên tiếng tranh đấu cho ông.
Nguyễn Chí Thiện được phóng thích năm 1991 và sang định cư ở Mỹ năm 1995. Năm 2001, tập truyện Hoả Lò của ông được Tổ hợp Xuất bản miền Đông Hoa Kỳ phát hành, năm 2007 thì tái bản. Cũng trong năm 2007, tập truyện cùng với thơ ông được dịch ra tiếng Anh, nhan đề Hoa Lo/Hanoi Hilton Stories do Yale University Southeast Asia Studies xuất bản. Bản dịch có sự đóng góp của Nguyễn Ngọc Bích, Trần Văn Điền, Vann Saroyan Phan và Nguyễn Kiếm Phong.
Năm 2006 tập thơ gồm hơn 700 bài của ông được đúc kết lại với đúng tên tác giả đã ra mắt độc giả người Việt hải ngoại một lần nữa và được đón nhận nồng nhiệt[2].
Tập thơ Hoa Địa ngục còn được dịch ra tiếng Đức với tựa Echo aus dem abgrund, tiếng Pháp: Fleurs de l'Enfer, và tiếng Hà Lan: Bloemen Uit de Hel. Cũng nên nhấn mạnh là tựa mà tác giả chọn cho tập thơ này là Vô đề chứ không phải Hoa Địa ngục như phổ biến.
[sửa] Vài bài tiêu biểu
Sẽ có một ngày
Sẽ có một ngày con người hôm nay
Vất súng, vất cùm, vất vờ, vất Đảng
Đội lại khăn tang, quay ngang vòng nạng
Oan khiên!
Về với miếu đường, mồ mả, gia tiên.
Mấy chục năm trời bức bách lãng quên
Bao hận thù, độc địa dấy lên
Theo hương khói êm lan, tan về cao rộng
Tất cả bị lùa qua cơn ác mộng
Kẻ lọc lừa, kẻ bạo lực xô chân
Sống sót về đây an nhờ phúc phận
Trong buổi đoàn viên huynh đệ tương thân
Đứng bên nhau trên mất mát quây quần.
Kẻ bùi ngùi hối hận
Kẻ bồi hồi kính cẩn
Đặt vòng hoa tái ngộ lên mộ cha ông
Khai sáng kỷ nguyên tã trắng thắng cờ hồng!
Tiếng sáo mục đồng êm ả
Tình quê tha thiết ngân nga
Thay tiếng Tiến quân ca
Và Quốc tế ca
Là tiếng sáo diều trên trời xanh bao la! Thơ của tôi
Thơ của tôi không phải là thơ
Mà là tiếng cuộc đời nức nở
Tiếng cửa nhà giam ngòm đen khép mở
Tiếng khò khè hai lá phổi hoang sơ
Tiếng đất vùi đổ xuống lấp niềm mơ
Tiếng khai quật cuộc đào lên nỗi nhớ
Tiếng răng lạnh đập vào nhau khổ sở
Tiếng dạ dầy đói lả bóp bâng quơ
Tiếng tim buồn thoi thóp đập bơ vơ
Tiếng bất lực trước muôn ngàn sụp lở
Toàn tiếng của cuộc đời sống dở
Và chết thời cũng dở, đâu phải thơ!
[sửa] Chú thích
^ Thực ra lá thư kèm theo tập thơ đưa vào Sứ quán Anh có ghi rõ tên và địa chỉ của tác giả. Theo [1].
^ http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/PoetNguyenChiThien_NAn-20060625.html?searchterm=None
[sửa] Liên kết ngoài
[2] Nguyễn Chí Thiện dưới mắt người Mỹ
Thi tuyển Nguyễn Chí Thiện
Đàn Bò Sữa, truyện ngắn
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/2006/06/25/PoetNguyenChiThien_NAn/ RFA tường trình
Bùi Văn Phú, - Hai giờ với thi sĩ Nguyễn Chí Thiện, kỳ 2 ( cache Google, kỳ 1, kỳ 2)
Yale Council
No comments:
Post a Comment